نمک؛ سم سفید!! یا طلای سفید!! – بخش دوم

نمک به عنوان یک مصلح: (مصلح به معنی اصلاح کننده است.)
عَنْهُ عَنِ الْحَجَّالِ عَمَّنْ ذَکَرَهُ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ:کَانَرَسُولُاللَّهِصیَأْکُلُالْقِثَّاءَبِالْمِلْحِ.(1)
او از حجال از کسی که او را یاد میکرد از ابی عبدالله (ع) که فرمود: رسول خدا (ص) خیار را با نمک میخورد.
عَنْهُ عَنِ السَّیَّارِیِّ رَفَعَهُ قَالَ:کَانَ أَمِیرُالْمُؤْمِنِینَ ع یَأْکُلُ الْکُرَّاثَ بِالْمِلْحِالْجَرِیشِ(2)
از او از سیاری که آن را بالا برد تا گفت: امیرالمومنین (ع) تره را با نمک درشت (زبره) میخورد.
فی قولهم:النّحو فی الکلامکالملح فی الطعام،الاصلاح والافساد،أى کماأن الطعام لایصلح إلّابالملحوبدونه یفسدفکذلک الکلام لایصلح إلّاباستعمال القواعدالنّحویه ،ففیه أنّ النّحولایحتمل القلّه وأمّامازعمه بعضهم من أنّه کون القلیل مصلحاوالکثیرمفسدا(3)
در مورد گفته آنها: نحو در کلام مانند نمک در غذاست. اصلاح کنندگی و خراب کنندگی، یا آن گونه که غذا اصلاح نمی شود مگر به نمک و بدون آن فاسد (مضر و بیماریزا) میشود. پس همانگونه کلام اصلاح نمی شود مگر با به کارگیری قواعد نحوی و اما آنچه بعضی از آنها پنداشته اند از اینکه آن مثال این است که بودن مقدار کم آن مصلح و زیاد آن خراب کننده، در مورد آن باید گفت: که نحو کمی و زیادی برخلاف نمک برآن بار نمی شود.
الشِّهَابُ، قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص سَیِّدُ إِدَامِکُمُ الْمِلْحُ وَ قَالَ ع لَا یَصْلُحُ الطَّعَامُ إِلَّا بِالْمِلْحِ.(4)
و او (رسول الله (ص)) فرمود: غذا اصلاح نمیشود مگر با نمک.
نمک یک برکت
نمک برکت آسمانی
مجمع البیان:وروى ابن عمر،عن رسول اللّه-صلّى اللّه علیه وآله- قال:إنّ اللّه أنزل أربع برکات من السّماءإلى الأرض:أنزل الحدید،والماء،والنّار،والملح(5)
در مجمع البیان: و روایت کرده ابن عمر از رسول الله (ص) که فرمود: همانا خداوند چهار برکت را از آسمان به زمین نازل کرد (فروفرستاد): آهن، آب، آتش و نمک را.
نمک برکت سفره
ورُوِیَ:أَنَّ الْبَرَکَهَ تَکُونُ عَلَى[الْمَائِدَهِ الَّتِی]عَلَیْهَاالْمِلْحُ(6)
و روایت شده که: همانا برکت بر سفره ای می باشد که بر آن نمک باشد.
دَعَوَاتُ الرَّاوَنْدِیِّ، قَالَ النَّبِیُّ ص إِنَّ اللَّهَ وَ مَلَائِکَتَهُ یُصَلُّونَ عَلَى خِوَانٍ عَلَیْهِ مِلْحٌ وَ خَلٌّ.(7)
دعوات الراوندی، رسول خدا (ص) فرموده: همانا خداوند و فرشتگانش بر سفره ای که بر آن نمک و سرکه باشد درود میفرستند.
عَنْهُ عَنْ بَکْرِبْنِ صَالِحٍ عَنِ الْجَعْفَرِیِّ عَنْ أَبِی الْحَسَنِ الْأَوَّلِ ع قَالَ:لَمْ یَخْصِبْ خِوَانٌ لَامِلْحَ عَلَیْهِ وَأَصَحُّ لِلْبَدَنِ أَنْ یُبْدَأَبِهِ فِی الطَّعَامِ.(8)
از او از بکربن صالح از ابی الحسن اول امام علی (ع) که فرمود: هرگز خیر و برکتی ندارد سفره ای که نمک بر آن نباشد و برای بدن درستتر است (باعث تندرستی بیشتر) که غذا با آن (نمک) شروع شود.
درمان با نمک
درمان پر خوری و رفع بادهای قولنج
وَمَنِ افْتَتَحَ بِالْمِلْحِ وَخَتَمَ بِهِ أَمِنَ مِنْ رِیَاحِ الْقُولَنْجِ وَطُولِ الْجُلُوسِ عَلَى الْمَائِدَهِ وَالْحَدِیثِ عَلَیْهَالِأَنَّ الْمَجُوسَ لَاتَرَى الْکَلَامَ عَلَى الطَّعَامِ وَإِذَاأَرَدْتَ الْخِلَالَ فَاکْسِرْرَأْسَهُ فَقَدْرُوِیَ أَنَّ عَلَى رُءُوسِهِ الشَّیَاطِینَ وَأَوَّلُ مَنْ یَغْسِلُ یَدَهُ مِنَ الْغَمَرِأَشْرَفُ مَنْ یَحْضُرُعِنْدَکَ وَأَعْلَمُهُمْ(9)
و کسی که با نمک افتتاح کند و به آن ختم کند از بادهای قولنج و طول کشیدن نشستن بر سر سفره ( پراشتهایی و پرخوری) و سخن گفتن بر سر سفره ایمنی یابد و هنگامی که خواستی خلال کنی پس سرش را بشکن که روایت شده که همانا بر سرهای آن شیاطین هستند و اولین کسی که دستهایش را از چربی میشوید شریفترین کسی است که نزد تو حاضر است و داناترینشان.
تهیه کننده: سید مسعود بااوسی با همکاری حسین معینی
1- المحاسن / ج2 / 558 / 122 باب القثاء …..ص : 557
2- المحاسن / ج2 / 511 / 89 باب الکراث …..ص : 510
الکافی (ط – الإسلامیه) / ج6 / 366 / باب الکراث ….. ص : 364
کافی (ط – دارالحدیث) / ج12 / 584 / 114 – باب الکراث ….. ص : 581
مکارم الأخلاق / 178 / فی الکراث ….. ص : 178
وسائل الشیعه / ج25 / 191 / 112 – باب الکراث ….. ص : 190
بحارالأنوار (ط – بیروت) / ج63 / 202 / باب 2 الکراث ….. ص : 200
طبال أئمهعلیهم السلام (للشبر) / 177 / باب التداویب الکراثوفوائده ….. ص : 176
سفینهالبحار / ج7 / 464 / الکراثومدحه ….. ص : 463المحاسن / ج2 / 511 / 89 باب الکراث ….. ص : 510
3- من هاج البراعهفیشرحنه جالبلاغه(خوئى)/ج1/76/تنبیهات…ص:75
4- بحارالأنوار(ط-بیروت)/ج63/394/باب13الملحوفضل الافت تاحوال اختتامبه…ص:394
5- تفسیرکنزالدقائقو بحرالغرائب/ج13/108/[سورهالحدید(57):الآیات20الى26]…ص100
6- مستدرکال وسائلومستنب طالمسائل / ج16 / 326 / 99 – باب جملهمنآدا بالمائده …..ص : 324
7- بحارالأنوار (ط – بیروت) / ج63 / 304 / باب 4 الخل …..ص : 301
بحارالأنوار (ط – بیروت) / ج63 / 399 / باب 13 الملحوفضلا لافتتاحوالاختتامبه ….. ص : 394
الدعوات (للراوندی) / سلوهالحزین / النص / 146 / فصلفیذکرأشیاءمنالمأکولاتوالمشروباتوکیفیهتناولها
8- المحاسن / ج2 / 591 / 19 بابالملح …..ص : 590
9- مستدرکال وسائل/ج16/327/99-باب جملهمنآدابالمائده…ص:324