مبانی کشاورزی بومی – مفتاح دوم
نیکویی خرید خانه و زمین و مذموم بودن فروش آن
امام صادق(ع) می فرماید: «مُشتری العَقد مرزوقٌ و بایِعُها ممحوق» یعنی کسی که زمین بخرد روزی داده شده خداست و فروشنده آن از روزی محروم است و ایضاً امام جعفر صادق(ع) :ر آزاد کرده خود ، مصادف ، را فرمودند: زمین یا قریه بخر، که اگر به مردی مصیبتی روی دهد و ملکی داشته باشد، جان دادن بر او آسان میگردد، چون خاطر جمع است که عیال و اطفال او خاطر جمع هستند، و ایضاً زواره از آن حضرت نقل فرمودند که : بدترین مالها آن است که نقد و بیکار باشد. به حضرت عرض کردم پس چه کند؟: فرمودند باغ بخرد و خانه که برکت در این دو خواهد بود.
ابان بن عثمان می گوید که حضرت امام محمد باقر (ع) به من فرمودند: فلان کس زمین خود را فروخته است؟ عرض کردم چنین است که می فرمایند، حضرت فرمودند: درتورات نوشته شده است که هرکس بفروشد زمینی را یا آب را و عوض آن زمینی یا آب نخرد ؛ آن ثمن تلف شده و چیزی از آن نخواهد دید»
پس از این آیات و روایات دیگری نیز در مذمت فروش بیع موجود اس که از بیان مبسوط همه آنها می گذریم. اما نکته ظریف و زیبای دیگری که از فرمایش امام صادق(ع) نقل شده در مورد مباشرت یا واسطه گری یا در اصطلاح امروزی دلالی و به بیان مدرن آن مشاوره است که حضرت بسیار زیبا در این مورد چنین فرموده اند: «لا تکونَنَّ دَواراً فی الاَسواق و لا تَلی دَقایق الاَشیاء بنفسکَ فَاِنَه یَنبَغی لِلمرئ المُسلمٍ ذی الحَسَب و الدین اَن یَلِیَ شِراءَ دَقایق الاَشیاء ما خَلا ثلاثه اَشیاءِ فَانه یَنبَغی لَدُی الدّین ئ الحَسَب اَن یَلیها بِنَفسه، العَقِار و الرَّتیق و الاِبِل : یعنی در بازارها بسیار مگرد، امور باریک را خود مباشر شود بعض امور را، مگر سه چیز که سزاوار است برای مسلمان صاحب دین و مروّت که مباشر شود یکی خرید زمین دیگر خریدن غلام و کنیز دیگر خریدن شتر» با اشاره و بیان این حدیث زیبا مطلب بسیار مهم دیگری علاوه بر بحث کشاورزی بحث مباشرات و مشاوره های بی مفهوم امروزه است که متأسفانه حتی به صورت یک رشته دانشگاهی هم شده اند و آن مشاوره هایی است بی معنی که مشاور نه تنها خود دارای علم کامله عالم نیست بلکه از علوم بی مفهوم غربی هم متأثر شده و مردم را به اشتباه می اندازد و این نیز خود توطئه دیگری است که باید برای آن فکر اساسی شود و مسیر خروشان رودخانه جهان اسلام با جوی های منحرف این چنینی صدمه نبیند.
و نکته آخر در مورد این مفتاح این است که : مُعَمَّر ابن خَلا می گوید که شنیدم امام موسی کاظم (ع) را که فرمود: مردی آمد نزد امام محمد باقر(ع) که آن حضرت را نصیحت کند. عرض کرد: چرا چنین کردید که چند ملک خریدید که در یکجا نیست و متفرق است؟ اگر یکجا می بود خرج آن کمتر بود و منفعت آن بیشتر. حضرت فرمود : برای این است تفرق بودن، که اگر به یک ملک آفتی برسد، باقی به سلامت مانده و اگر یکجا باشد و آفت برسد بر همه می رسد.
و این همه نکته ظریف و بسیار زیبا که امام پنجم شیعیان در مورد خرید محل زرع دقت داشته اند و تنها راه امروز نجات بشر از انحرافات و بلایای قرن بیست و یکم فقط تمسک به اهل بیت نبوت است و به آن چنگ زدن تنها راه درآمدن انسان از این مرداب و گرداب خطرناک بلاهای قوم الشیاطین می باشد.
