آیا می دانید که بدن در برابر مواد شیمیایی نسبت به میکروبها کمتر مقاوم است!

آیا می دانید که بدن در برابر مواد شیمیایی ( افزودنیها و نگهدارنده های مورد استفاده در کارخانه های امروزی ) نسبت به میکروبها کمتر مقاوم است!

در داخل بدن هريك از ما حدود 100 تريليون ميكروب وجود دارد. به اين ترتيب به ازاي هر سلول انساني 10 ميكروب وجود دارد. اين ميكروبها احتمالاً به چندين هزار گونه تعلق دارند و مجموعهاي از ژنها را دارند كه شايد 100 برابر بزرگ تر از ژنوم انسان باشد. اين ميكروبها صرف نظر از بيماري زايي، با روشهاي زيادي به بدن ما كمك مي كنند.

سوای از میکروبهای مفید، خداوند مهربان بدن انسان را به گونه ای خلق کرده است که با میکروبهای مضر نیز کنار می آید ولی چیزی که از میکروبهای مضر برای ما خطرناک تر است ولی متاسفانه مردم از آن غافلند، مواد شیمیایی می باشند که در زندگی امروزه به طرق مختلف از جمله موارد ذیل وارد بدن ما می شوند:
–    به عنوان مواد نگهدارنده به مواد غذایی اضافه می شوند.
–    به عنوان افزودنیهای مجاز!!! جهت دادن طعم یا رنگ به مواد غذایی اضافه می شوند.
–    با استفاده از ظروف و لوازم آشپزی غیر مناسب مانند ظروف دارای لایه تفلون، ملاقه های پلاستیکی، ظروف یکبار مصرف
–   کلر و مواد غیر مجاز داخل آب لوله کشی
–    استشمام ادکلن، عطرهای شیمیایی و هوای آلوده به مواد شیمیایی
–    لوازم بهداشتی و آرایشی غیر مجاز

امروزه در تهیه بیشتر محصولات غذایی، دارویی، آرایشی و بهداشتی از افزودنی های شیمیایی متعددی استفاده می شود که اگر به فهرست ترکیبات تشکیل دهنده که روی برچسب این محصولات درج می شود توجه کنید به نام بعضی از این ترکیبات یا در بعضی موارد، اصطلاح افزودنی های مجاز!!! برخورد می کنید.
به طور معمول این افزودنی ها برای افزایش کیفیت ظاهری و به خصوص ماندگاری محصولات اضافه می شود، اما نکته مهم این است که مقدار ترکیبات و مواد افزودنی که مصرف می شود در کیفیت محصول اهمیت فوق العاده ای دارد و به همین دلیل است که گاه دو محصول که به ظاهر از ترکیبات مشابه تهیه شده اند، کیفیت بسیار متفاوتی دارند.
در گذشته بیشتر غذاها به طور مستقیم از منابع طبیعی تولید و مصرف می شد و اغلب بدون هزینه های جانبی به دست مصرف کننده می رسید، اما امروزه متاسفانه برای تهیه محصولات غذایی در کارخانه های صنایع غذایی از افزودنی های شیمیایی و مواد نگهدارنده ضد میکروبی استفاده می شود چرا که با توجه به امکان زنده ماندن و تکثیر میکروب های بیماری زا در مواد غذایی، این ترکیبات نگهدارنده ضد میکروبی باعث تامین ایمنی مواد غذایی می شوند.
از خواص ترکیبات نگهدارنده ضد میکروبی علاوه بر تامین ایمنی می توان بر طولانی تر شدن عمر نگهداری مواد غذایی و کاهش ضایعات اشاره کرد.
در عین حال این مواد زیانهایی نظیر سمیت و اثرات نامطلوب روی طعم و عطر نیز دارند؛ بنابر این این پرسش مطرح می شود که استفاده از چه افزودنی هایی و به چه مقدار مجاز است؟
و اصولاً چرا باید سلامتی را فدای عدم بکار گیری روشهای مجاز نگهداری و شبکه توزیع سریع مواد غذایی نمود که مجبور باشیم با استفاده از مواد شیمیایی جبران ندانم کاریها و منافع بیشترمان را کنیم.
میان دولتهای کشورهای مختلف اختلاف نظرهایی در این مورد وجود دارد، اما به عنوان یک قاعده ساده عمومی در مورد مصرف افزودنی ها توصیه می شود که تولیدکنندگان مواد غذایی از مصرف نیترات سدیم، ساکارین، کافئین، اولسترا، آسولفام پتاسیم و رنگهای مصنوعی خودداری کنند.
آنتی اکسیدان ها موادی هستند که برای جلوگیری از اکسیداسیون چربی ها و روغن ها به مواد غذایی افزوده می شوند.
به طور کلی فرآیند اکسیداسیون بر اثر واکنش اکسیژن موجود در هوا با چربی ها اتفاق می افتد و منجر به تندی، تغییر طعم و از دست دادن رنگ می شود.
امولسیفایرها نیز باعث ترکیب شدن آب و روغن با هم می شوند.
افزایش دهنده های طعم موادی هستند که خودشان دارای طعم خاصی نیستند یا طعم اندکی دارند، ولی باعث تشدید طعم طبیعی غذاها می شوند. این مواد اغلب زمانی به کار می روند که مقدار بسیار اندکی از یک ماده طبیعی در محصول باشد.
عوامل تغلیظ کننده، کربوهیدرات های طبیعی یا اصلاح شده هستند که مقداری از آبی را که در غذا وجود دارد جذب می کنند و باعث غلیظتر شدن آنها می شوند.
عوامل تغلیظ کننده به دلیل مخلوط نگه داشتن ترکیبات پیچیده روغنها، آب ، اسیدها و مواد جامد باعث پایداری غذاهای تولید شده در کارخانه ها می شوند.
علاوه بر گروههایی که به آنها اشاره شد طعم دهنده ها، شیرین کننده ها و رنگهای مصنوعی نیز از دیگر گروههای مواد افزودنی هستند که هر یک شامل مواد مختلفی می باشند که همگی به دلیل زیان های بسیار زیاد نظیر خطر سرطان زایی توصیه می شود که صنایع غذایی از آن استفاده نکنند.
BTA و  BHA که دو نوع آنتی اکسیدان هستند و معمولاً در تهیه چیپس های سیب زمینی کاربرد دارند روی موشها خاصیت سرطانزایی نشان داده اند، همچنین ساخارین که یک شیرین کننده مصنوعی و ۳۵۰ بار شیرین تر از شکر است نیز خاصیت سرطانزایی دارد.
نیتریت سدیم و نیترات سدیم که به تشدید طعم و رنگ سوسیس و کالباس کمک می کنند طی گوارش نوعی ماده سرطان زا تولید می کنند.
علاوه بر این پزشکان معتقدند بعضی افزودنی ها نظیر مواد افزودنی موجود در پفک ، ساندیس ها و نوشابه ها می توانند آلرژی ایجاد کنند.

خشک کردن یکی از قدیمی ترین روشهایی است که بشر برای نگهداری مواد غذایی به کار برده است. در این روش ، افزایش طول عمر ماندگاری، نتیجه مستقیم خارج کردن آب از فرآورده است به نحوی که محیط برای رشد و تکثیر میکروارگانیسم ها نامساعد می شود.
امروزه این موضوع که کلیه میکروارگانیسم ها برای فعالیت خود نیاز به رطوبت نسبی مشخصی دارند به عنوان یک اصل پذیرفته شده است، البته انواع مختلف میکروارگانیسم ها دارای نیازهای رطوبتی متفاوتی هستند.
آب آزاد یا آب غیر ترکیبی، مستعد شرکت در واکنش های شیمیایی است و روی بسیاری از عوامل کیفی کالا نظیر تاریخ مصرف ، میزان حفظ مواد مغذی موجود در کالا، ماندگاری فرآورده ها و افزایش تاریخ مصرف کالا تاثیرگذار است.
همان گونه که گفته شد، مواد نگهدارنده ضد میکروبی روی خاصیت های مواد غذایی اثرات منفی بسیاری می گذارند و این مساله محققان امروزی را به این تفکر واداشته که برای محافظت از مواد غذایی راهی ساده تر در پیش بگیرند که یکی از این راه ها کم کردن فعالیت آب است که برای این کار نیز اگر از روش مناسب استفاده نشود قطعاً باعث تغییر خواص مواد غذایی می گردد.

به طور کلی افزودنی ها مانند بسیاری مواد دیگر در کنار ویژگیهای به ظاهر مفید، معایب بسیار زیادی دارند و بی شک بر کسی پوشیده نیست که سالم ترین و مطمئن ترین راه استفاده از غذاها و سبزی های تازه است که البته در دنیای امروز می بایست با آگاه سازی مصرف کنندگان این امر از تولیدکنندگان مطالبه شود تا به دنبال روشهای کاملاً سالم برای نگهداری مواد غذایی تولیدی خود باشند و سازمانهای حمایت کننده از حقوق مصرف کنندگان و سازمانهای نظارتی نیز بیش از پیش در این راه فعالیت نمایند و با نظارت و ایجاد محدودیتهای جدید به این خواسته به حق مردم جامع عمل بپوشانند.