ادویه زیرخاکی

• از ادویه غذا، بالاخص ادویه زیرخاکی چه قدر شناخت دارید؟
• چه ضرورتی است که حکما و قدمای ما این همه تأکید بر ادویه غذا داشتند؟!
• آیا منظور از ادویه غذا فقط زردچوبه است؟

برای فهم سؤالات فوق به مطالب ذیل توجه کنید:

از ارکان یک غذای سالم و کامل و مفید برای بدن، داشتن مواد سالم بخصوص آب، روغن و نمک (مثلث الکیان) به همراه ادویه ای است که آن غذا را با توجه به مصالح بدن مصرف کند که بحق این ادویه حکم مرکز ثقل مثلث الکیان را دارد.

حکمای والا مقام ما امثال ابن سینا، جرجانی، رازی و … در کتب خود از کلمه ای تحت عنوان ]مُبَدرِق[ به معنی بدرقه کننده یا حمال یاد کرده اند. این مبدرق وظیفه دارد که مثلاً غذای اصلی چشم را در آن خوراکی که ما می خوریم، برداشته و به چشم برساند. بعنوان مثال دارچین مبدرق غذای چشم است. پس یک پای ثابت ادویه غذا دارچین است. لذا حکما ادویه ای جامع که تمام مبدرق های لازم و ضروری بدن را داراست (مبدرق غذای چشم، قلب، مغز، کلیه، معده، طحال، ریه و …) تدبیر کرده و در اختیار مردم گذاشتند و این چنین بود که انسان ها در گذشته بالای 120 سال عمر می کردند و با وجود سن بالا به طور کامل و صحیح کارهای خود را انجام می دادند، به همین خاطر بود که در قدیم مردمان تا آخرین لحظه عمر چشمانی بینا و تیزبین داشتند یا با وجود سن بالا به زمین کشاورزی رفته و کشاورزی می کردند و یا این که با وجود سن بالا بچه ­دار می شدند تا آن بچه ها بشوند عصای پیری آنها!

اینجاست که در نهایت رتبه، یک طبیب حاذق «آشپزی استدلالی» می شود. چرا که غذا را طوری می خواهد طبخ کند که همه مصالح بدن را پوشش دهد.

در گذر زمان به دلیل اینکه برخی از اقلام این ادویه جامع با مشقت یافت می شد و برخی از اقلام آن از نظر اقتصادی مقرون به صرفه برای فروشنده نبود؛ فرمولاسیون آن ادویه جامع پیشنهادی حکما از یادها فراموش شد و ادویه ای که باید حدود 60 گیاه متفاوت در آن باشد، امروزه ادویه های موجود در بازار نهایتاً از 15 گیاه تشکیل شده است.

خب، چرا 60 گیاه؟ چه ضرورتی است که باید حدود 60 گیاه در این ادویه جامع باشد؟ آیا نمی شود تعداد کمی گیاه را مخلوط کرد که نیاز به 60 گیاه نباشد؟!!!

بله می شود، ولی نکته ای که اینجا زیاد به چشم نمی خورد، این است که آن تعداد کم ادویه که خواص 60 گیاه را دارد به یک نفر از نظر مزاجی می سازد و به دیگری نمی­سازد، لذا تعدادی گیاه اضافه می کردند که به دیگری هم بسازد و باز این ادویه ای که به این دو نفر می سازد به نفر سوم نمی سازد. یک گیاه مصلح گیاه دیگر می شود. به همین خاطر حکمای ما در نهایت به 60 گیاه اساسی و ضروری که بیشتر آن مرکب­ القوی و بالخاصیه هستند رسیدند که به همه مزاج ها بسازد و آن را در اختیار مردم گذاشتند که مردم را از بروز بیماری مصون بدارند.

شاید از خودتان بپرسید چرا تا بحال حکیم دکتر حسین روازاده که احیاگر روش های اصیل سلامت بخش هستند آن چنان که باید در مورد ادویه غذا بیانی نداشته اند؟!

جواب اینست که: تا بحال ردی از ترکیبات ادویه جامع غذا که حکما تدبیر کرده اند و باید سینه به سینه به دست ما می رسید پیدا نکرده بودند که الحمدالله در این برهه زمانی ایشان به این مهم دست پیدا کردند و راه را برای ارائه ادویه ای که پیران حافظ آن، حداقل 3 قرن از قدمت آن باخبرند، به شما عزیزان هموار کردند.

لازم به ذکر است این ادویه که به دلیل به فراموشی سپردن آن و کم یاب بودن آن “ادویه زیر خاکی” نام گرفت، شامل بیش از 60 نوع گیاه است که بعضی از این گیاهان کم یاب و فقط پیران این راه، آن را می شناسند.

برخی از گیاهان ادویه زیرخاکی: چَویل، بهارنارنج، مفروح، انجدان، زنجبیل، دارچین، زردچوبه، خلیلوک