ارغوان

ارغوان
ارغوان بر وزن پهلوان معرب ارجوان است که آن را از عیدا هم گفته اند ماهیت آن این است که محل رویش آن سرزمین های فارس است گل آن بسیار سرخ و مایل به بنفش و انبوه و زیبا است و بوی چندانی ندارد.
طعم آن اندکی شیرین است و آن را می خورند و اهالی فارس آن گل را به عنوان تنقلات استفاده می کنند و معتقدند که مفرح است. و حلق و صدا را صاف می کند و چوب آن سبک و بدون میوه است مگر بذر و تخمی که از آن گرفته می شود و برای تکثیر آن مفید است و گفته اند طبع آن گرم مایل به اعتدال است.
از افعال ارغوان باید گفت خارج کننده اخلاط لزج و رفع کننده سردی معده و کلیه است و پاک کننده مجاری تنفسی است و ریزاننده سنگ های کلیه و مثانه است و برای صاف شدن رنگ چهره هم مفید است و اشامیدن پخته گل آن قی آور و پاک کننده مجاری تنفسی و معده است و آشامیدن پوست پخته آن که از ریشه های آن گرفته می شود قی آور قوی است و ریختن گرد سوخته آن حبس کننده خون ریزی است و خضاب کردن آن مفید است و زنان از آن ابزار آرایش صورت می سازند.
و ا گر سیاهی آن را به ابرو بمالند مژگان و ابروها را می رویاند و برای مصلح قی آن برگ عناب است. بدل آن صندل و نیم وزن آن گل سرخ است.
(مفاتیح الارزاق2،ص67 و 68)
رهبریار: