به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم؛ 23 آذر امسال بود که خبری با عنوان تولید پفک در 2 کارخانه با ذرت‌های تراریخته دامی در خبرگزاری تسنیم منتشر شد که از استفاده دو شرکت از ذرت دامی تراریخته برای مصارف انسانی خبر می‌داد.

براساس این خبر،  اداره بازرسی، ارزیابی عملکرد و پاسخگویی به شکایات سازمان جهاد کشاورزی استان البرز با ارسال نامه‌ای به دفتر بازرسی، ارزیابی عملکرد و پاسخگویی به شکایات وزارت جهاد کشاورزی اعلام کرد: پیرو مذاکره تلفنی مورخ 1397/8/3 در مورد فرآورده‌های تراریخته دامی به‌استحضار می‌رساند، طبق بررسی‌های به‌عمل‌آمده بخشی از محموله‌های وارداتی این فرآورده‌ها در برخی از کارخانه‌های مواد غذایی پس از فرآوری مختصری “به‌عنوان مواد اولیه مصارف انسانی از قبیل پفک و…” مورد استفاده قرار می‌گیرد.

براساس نامه شماره 17210/200 مورخ 1397/4/16 معاون وزیر و رئیس سازمان آموزش و تحقیقات وزارت خطاب به رئیس سازمان دامپزشکی کشور، درج عبارت “مصرف این محموله تنها برای مصرف دام مجاز است و استفاده از این محموله برای کشت مجاز نیست” در گواهی بهداشتی تمام محموله‌های حاوی ذرت تغییرشکل‌یافته ژنتیک (تراریخته) مشاهده شده که این محموله‌ها در دو شرکت …… و ….. در شهرک‌های صنعتی …….. و …… به‌عنوان مواد اولیه مصارف انسانی استفاده می‌شود. موضوع اخیر طی نامه‌ای از اداره بازرسی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی استعلام گردید که در پاسخ، معاون غذا و داروی دانشگاه مذکور اعلام نموده که ذرت مورد استفاده با استانداردهای ملی مطابقت داشته است!

در ادامه این نامه آمده است: نکته اساسی و پرسش اصلی این است که چرا ذرت وارداتی با تعرفه 5 درصد که می‌بایست در مصارف دامی مورد استفاده قرار گیرد تا به‌نوعی مبنای تنظیم بازار در فرآورده‌های دامی قرار گیرد با هزینه بسیار پایین برای شرکت‌های مذکور مورد مصرف انسانی قرار گرفته و ارزش افزوده هنگفتی را نصیب این شرکت‌ها می‌نماید! از طرفی سازمان دامپزشکی در مورد مصارف انسانی آن اظهار نظر نکرده و تکلیف را برعهده دانشگاه علوم پزشکی می‌داند. با این تفاسیر متأسفانه این فرآورده‌های تراریخته بدون اخذ مجوزهای لازم و صرفاً با آزمایش‌های ابتدایی دانشگاه علوم پزشکی به مصارف انسانی می‌رسد که تبعات آن بارها در رسانه‌ها توسط متخصصین گوشزد گردیده است، از همه مهمتر چرا نهاده‌ای که می‌بایست به‌عنوان مواد اولیه تنظیم بازار مصرف شود به مصارف انسانی با ارزش افزوده بالاتر می‌رسد؟

پس از رسانه‌ای شدن این نامه و ورود نهادهای نظارتی از جمله سازمان بازرسی کل کشور، سخنگوی سازمان تعزیرات حکومتی نیز از رسیدگی به این پرونده در تعزیرات حکومتی استان البرز خبر داد و گفت: با ارجاع گزارش از سوی وزارت بهداشت در این خصوص، دو پرونده در شعب تعزیرات حکومتی استان البرز تشکیل شده است؛ دو محموله به‌میزان 2هزار تن که با ارز 4200تومانی وارد کشور شده بود توقیف شده است که متأسفانه حدود 700 تن از این ذرت‌ها بدون رعایت کمترین نکات بهداشتی، در فضای باز نگهداری می‌شدند.

عباس جعفری‌دولت‌‌آبادی دادستان تهران نیز هفته گذشته در گفت‌وگو با رادیو تهران با بیان اینکه دو خط تولیدی در این شرکت‌ها متوقف شده است اظهار کرد: ما شنیده‌ایم که آقای حریرچی، سخنگوی وزارت بهداشت در جایی گفته استفاده از ذرت دامی بالذات اشکالی ندارد، اما در جای دیگری وزارت بهداشت اعلام کرده که این کار از اساس تخلف بوده است.

آخرین اظهارنظرها در این زمینه مربوط به مختاری مدیرکل تعزیرات استان البرز است که از احضار 10 متهم این پرونده خبر داد اما با بیان اینکه اعلام نظر درباره این پرونده نیاز به بررسی‌های دقیق و بیشتر دارد، از بیان جزئیات بیشتر درباره آن خودداری کرده است.

موضوع ضرورت اطلاع‌رسانی درباره عوارض و پیامدهای واردات و مصرف محصولات تراریخته در ایران چند سالی است که به کارویژه برخی رسانه‌های متعهد تبدیل شده است که بعضاً فشارهای ایجادشده به این رسانه‌ها حاکی از نفوذ قدرتمند مدافعان این محصولات در لایه‌های مختلف دستگاه‌ها است.

اولین موضوع این است که کنار برخورد تعزیراتی با تخلف استفاده از 2هزار تن ذرت دامی برای مصارف انسانی، باید مشخص شود؛ این شرکت‌ها دقیقاً از چه‌زمانی ذرت‌های دامی را برای رسیدن به سودهای هنگفت در تولید محصولاتی با مصارف انسانی استفاده کرده‌اند؟

با توجه به رویه موجود، سؤال دیگر این است که؛ آیا مصرف ذرت دامی در شرکت‌های تولید چیپس و پفک و محصولات مشابه، صرفاً محدود به استان البرز و همین دو شرکت می‌شود یا اینکه شرکت‌های تولیدی دیگر به گستردگی فعالیت این شرکت‌ها یا شرکت‌هایی با جامعه هدف کوچک‌تر هم از این روش برای دستیابی به سود استفاده می‌کرده‌اند؟

به‌نظر می‌رسد کنار پیگیری تعزیراتی این تخلف، مرجع قضایی نیز باید با توجه به سابقه انجام این رویه خلاف در سطح کشور، به‌شکلی فوق‌العاده و ملی به مسئله محصولات تراریخته دامی وارداتی که به مصرف انسانی می‌رسند، در راستای احقاق حقوق عامه به موضوع ورود کند؛ ورود تعزیرات به ماجرا نهایتاً به جریمه و پلمب موقت یا دائمی این شرکت‌ها منتج می‌شود اما ورود مرجع قضایی به ماجرا، می‌تواند، ابعاد و لایه‌های بیشتری از این مسئله را افشا و جلوی چنین رویه خطرناکی را سد کند.

و مسئله مهم‌تر اینکه در حالی که چند سالی است رسانه‌ها و کارشناسان مختلف درباره زوایا و سطوح مختلف تولید، عرضه و استفاده از محصولات تراریخت هشدار می‌دهند و بعضاً با مقاومت‌هایی در سطوح نهادها مواجه شده‌اند، برخورد صِرف با دو شرکت متخلف در این حوزه،‌ این شائبه را مطرح کرده که نکند این پرونده فقط یک تسویه‌حساب باشد و قرار نباشد به ابعاد زیرین این موضوع رسیدگی شود.