اسلام نگهداری از حیوانات اهلی را جایز می شمارد

وجوه تسمیه در کلمات گاهی باعث تحولات اندیشه و اعتقاد در آدمی می شوند. این اصلی است که متاسفانه هر چه بشر پیش آمده فراموش کرده و ضعف در ادبیات و عدم درک اقوال و مکتوبات، گاه ادب را بی ادبی و بی ادبی را ادب جلوه داده؛ این ضعف باعث سطحی نگری مردم در جوامع کثیری شده و این محصول چیزی نیست جز تکنولوژی بی فرهنگ.

اسمی حدود 1400 سال است که بر سر زبان ها افتاده، اذهان بسیار درگیر کرده، دشمنان و مخالفان بسیار پیدا کرده چرا که اندیشه ها و اعتقادات بسیار را متحول کرده است. اسمی که بر اکمل ادیان الهی است؛ “اسلام”. اندکی سیر و غور در اصول لطیف اسلام ما را به صحت و شایستگی این نام برای این دین میرساند.

کلمه اسلام از سلم می آید و هم خانواده سلامت است.فرهنگ سلام دادن از خواص بارز این دین است، یعنی آرزوی سلامتی برای دیگران! این سلامت خواهی فقط برای جسم نیست که اصل آن برای عقل و روح است، آنچنان که اشاره معصوم بر وجود عقل سالم در بدن سالم است. تمامی توصیه های اسلام در جهت سلامت جسم و روح در شخص،جامعه و جهان است؛ رسیدن به تعادل و تعامل بی هیچ دغدغه و غمی. رسیدن به ذات اقدس کبریایی از شناخت خویش، اطراف خویش، قدرت های بشری و استفاده خیر از این قدرت ها آموزه های علمی و فرهنگی اسلام است برای نیل به هدفی والا. لذا طبیعی است که دنیا طلبان ستمگر بیکار ننشینند و کمر به سرکوب بشریت و نقض قوانین طبیعت ببندند…!

تکنولوژی حق بشر است و پیشرفت وظیفه ذاتی اش، اما با چه کمیت و کیفیتی؟

در معجزه اسلام “قرآن” دقیق که شویم رموزی را در حرف به حرف آن مشاهده میکنیم که این رموز حاوی تمامی علوم طبیعی و ماوراء الطبیعی و غریبه و هرچه که کشف شده و نشده می باشد. به موازات آن فرهنگ صحیح پیشبرد و استفاده از علوم و تکنولوژی هم ارائه شده. طبیعت در خدمت بشر آفریده شده اما آدمی منع شده است از خدشه وارد کردن بر طبیعت. هسته اتم قابل شکافتن است اما نه برای کشتن بلکه برای احیا،تداوم و سلامت.تیغ می برد،بسته به اختیار دارش خیر پیش می آورد یا شر…!

زمانی که انسان با طبیعت مانوس باشد لطیف و منظم می شود؛به استقبال خورشید می رود و از ماه آرامش می گیرد و می خوابد. سحر خیز است و کامروا. با طبیعت رفاقت می کند و از حضورش شاد است، تلاش می کند که بهترین رفیق باشد.طبیعت برایش سختی را آسان می کند و…!

اما لحظه ای غفلت از طبیعت و بی توجهی به آن باعث می شود که روح انسان به سوی خبث سوق داده شود، آنگاه رفاقت با طبیعت برایش سخت تر و سخت تر می شود. نظم طبیعی وی بهم خورده و دچار مشکلات فراوان می شود.

این همان چیزیست که دشمنان سلامت بشر می خواهند. روز به روز بر مصنوعات افزوده و از طبیعت کاسته شود. طبیعت از محل زندگی انسان ها دور افتاده و رفتن به سوی آن صرفا یک تفریح شده که تکرارش سخت و دور از تنوع است و…! در صورتیکه برگ یک درخت به تنهایی عمری تنوع در خود دارد.

کودکان امروز درگیرند با تلفن همراه و رایانه و بازی های خشن و مبتذل و البته شیطانیشان؛ محصلان امروز مجابند بجای دفتر از تبلت و لپ تاب استفاده کنند و بجای گچ و تخته سیاه از بردهای دیجیتال. در دهه گذشته محصلین حتی اجازه استفاده از ماشین حساب را نداشتند به لحاظ تقویت حافظه و غلبه بر فنون و تکنولوژی. اما امروز کودک را مغلوب و اسیر تکنولوژی می کنند و فکر او را تسخیر. این دقیقا فرهنگ شیطان است که بر دوش ضحاک بوسه زد و مارهایی از آن روییدند که خوراکشان مغز جوان بود.

بررسی نسل های گذشته ما را آگاه می کند که چقدر از خوبیها دور مانده ایم. چیزهایی که در احادیث، آیات و روایات آمده اند را نادیده گرفته ایم. ابزار و مصنوعات با ما مانوس شده اند، چرا که تنبلی فرهنگ ما شده…! پیش از این ها کودکان در خانه هایی با سازه های طبیعی در مجاورت انواع درختان و گیاهان در حالی که حیوانات اهلی و کارآمد در منزل نگهداری میکردند رشد طبیعی و صحیح می کردند. تلاش برای حیات حیوانات، نیز حفظ و حراست از نباتات رفاقت با طبیعت را برقرار کرده در آنها حس مسئولیت و طبیعت دوستی را پرورش داده و بهمین جهت قناعت پیشه کرده از چرخه طبیعت به قدر نیاز و تعادل مصرف و به دور از افراط و تفریط زندگی کردند. زندگی در گذشته و مانوس با طبیعت استوار و محکم بوده، طلاق پدیده ای ناپسند و اندک، خلاقیت به وفور وجود داشته و امنیت اخلاقی برقرار بوده.

نگهداری حیوانات خصوصا بعضی از آنها امروزه از دو لحاظ تقریبا غیر ممکن است:

1- ازدیاد و رواج زندگیهای آپارتمانی

2- فرهنگ غلط و بیگانه ای که بسیاری از مردم نگهداری حیوانات را بد می دانند.

البته حیوانات دستکاری شده که ژنتیکشان تغییر یافته در آپارتمان ها نگهداری می شوند که این خود جنایتی دیگر بر علیه طبیعت است و تاثیر منفی آن بر انسان. حالیا که روایات مختلفی است از رسول اکرم (ص) و ائمه اطهار (ع) که در آن ها توصیه شده به نگهداری حیواناتی که مفیدند،بخصوص کبوتر و خروس، نیز اسب که حتی به شکل و شمایل آن و دیگر حیوانات مورد نگهداری اشاره شده است. در کل این حیوانات دافع شر، دور کننده شیطان و اجنه از اهالی خانه و فرزندان شناخته شده اند.

یکهزار و چهارصد سال پیش توصیه هایی در این رابطه شد که امروزه حرف به حرف آنها ثابت شده است. عدم رعایت آنها باعث شده تا مصنوعاتی چون لوازم الکترونیکی، عروسک ها، اسباب بازی های خشن و بی جان جای حیوانات مفید و دافع شر شیاطین و اجنه را بگیرند. انزوا، رویا پردازی بیش از حد، وهم، دروغ و انواع بازخوردهای منفی روحی و رفتاری در کودکان، نوجوانان، جوانان و بزرگسالان محصول همین جایگزینی است. محصولات امروزی به جای آنکه باعث سربلندی انسان شوند، سر انسان را همچون افیون به زیر می آورند. در این حال آدمی در درون خود هیچ امیدی به آینده ندارد و فقط زندگی می کند تا بمیرد، چرا که نگاهش فقط به پایین و خاک است. غرور کاذب و خود برتر بینی در عین ضعفی که در خود احساس می کند او را در امور غیر انفرادی شکست می دهد، حتی در ازدواج. اما کودکی که در کنار طبیعت جاندار بزرگ می شود خوب میفهمد که حیات جاری است،چه در انسان چه در موجودات زنده دیگر، باید تلاش کند که آنها را پرورش دهد تا آنها به انسان خدمت کنند. انسان با هر لحظه دیدن این آفریده های خدا چیزی جدید کشف می کند. احساسات مختلف را در حیوان درک می کند…؛ پی میبرد که حیوانات خصلت های مختلف و متمایز از یکدیگر دارند، میفهمد که باید منعطف باشد و باهوش عمل کند، این امر را در زندگی تعمیم داده و متعادل و موفق پیش می رود. نشاط روزی اوست، سحر خیز است چون درک کرده خروس خوان وقت بیداری است و از انرژی آن وقت خروس حیاط خانه شان، الهام قوت میگیرد و نشاط ذکر. سبکبال است و پاک نیت چون کبوتر، نجابت اسب را در عین قدرت و هیکلش دیده، پس درک می کند او که انسان است و قدرت دارد باید از قدرت خویش در راه خدمت به خلق استفاده کند نه آزار رسانی.آری، به همین دلایل است که پیامبر و ائمه اطهار(س) تاکید بر نگهداری برخی حیوانات کرده اند.

آیا می توان از گربه در منزل نگهداری کرد؟

با توجه به روایاتی که در زمینه خرید و فروش حیوانات به ویژه گربه وجود دارد بی تردید خرید و فروش و کسب درآمد از این راه اشکالی ندارد.

در این زمینه محمد بن مسلم از امام صادق(علیه السلام) نقل می کند که آن حضرت فرمودند: “به دست آوردن درآمد با فروش گربه اشکال ندارد”. [1]

بر اساس این روایات فقها نیز فتوا به حلیت آن داده اند. از جمله آیة الله بهجت(ره) در کتاب جامع المسائل می فرماید: جمیع سباع و حشرات و مُسوخ از گربه و غیر آن و حشرات و طیور و اقسام آنها، جواز تکسّب به آنها دائر مدار منفعت محلّله مقصوده است، و خصوص «گربه» جواز تکسّب به آن منصوص و مسلّم است. [2]

امّا در مورد جواز نگهداری آن، کسی تردید نکرده است، بلکه امامان معصوم (علیهم السلام) در روایاتشان ما را به این امر تشویق نموده اند.

یکی از امامان (علیهم السلام) می فرمایند: “منزل نباید خالی از سه چیز باشد که آنها موجب آبادانی منزل هستند. گربه، کبوتر و خروس”. [3]

معاویة بن عمار از امام صادق (علیه السلام) نقل می کند که آن حضرت در مورد گربه فرمود: “آن از اهل خانه تان محسوب می شود و از نیم خورده اش می شود وضو گرفت”. [4]

پی نوشت:

[1] شیخ طوسى، تهذیب‏الأحکام، ج 6، ص 356، دار الکتب الإسلامیه، تهران، 1365 هجرى شمسى.

[2] بهجت، محمد تقی، جامع المسائل، ج ‏2، ص 391.

[3] محدث نورى، مستدرک‏الوسائل، ج 8، ص 284، مۆسسه آل البیت علیهم السلام، قم، 1408 هجرى قمرى.

[4] شیخ طوسى، تهذیب‏الأحکام، ج 1، ص 226، حدیث 35.