خضاب سر
بدان كه فضل (برتری)خضاب كردن بسيار است چنانكه از حضرت رسول ص مُروىٰ است (روایت شده است)كه فرمودند:( نفقه يك درهم در خضاب افضل(برتر) است از نفقه يك درهم فى سبيل اللّه به درستى كه در خضاب چهارده فضل (فضیلت و برتری)است باد را دور مىكند از گوشها و پرده چشم را جلا مىدهد يعنى برطرف مىكند و بينىها را نرم مىكند و بوى دهان را نيكو كند و گوشت دندان را محكم كند و دل برهم زدن را مىبرد(تهوع را از بین می برد) و وسوسه شيطان را كم مىكند و ملائكه را خرسند مىكند و مؤمن را خوشحال مىكند و كافر را به غيظ (خشم)مىآورد و آن زينت است و آن بوى خوش است و به روايتى است در قبر يعنى سبب دورى عذاب است در قبر) ديگر در حديثى ديگر فرمودند:(درهمى كه در خضاب صرف شود افضل (برتر )است از هزار درهم كه انفاق شود در راه خدا عرض مىشود علّت آن است كه چون يك درهم در خضاب خرج شود و صورت انسان جلائى و صفائى به هم رساند و موى او سياه شود و به نظر اخوان (برادران)نمايد كفّار از آن ترسان شوند تا آنكه هزار درهم اسباب سفر بخرى و به جهاد روى يا آنكه به سفر مكّه روى و منفعت آن يك درهم خضاب به دين و مسلمين پيش از آن هزار درهم است البتّه و ثوابش بيشتر است ) و حضرت صادق ع فرمودند:(حذر كن از زوال خضاب كه فقر است يعنى آن قدر خضاب نكنى تا از اجزاى مو اثر خضاب برود و موى سفيد برويد سبب فقر است و روايت شده است كه شخصى آمد خدمت حضرت رسول ص آن حضرت موى سفيد در ريش او ديدند فرمودند نور است پس فرمودند كه هركس در اسلام پير شود موى سفيد او نور باشد روز قيامت پس آن شخص دفعه ديگر حنا بست و آمد چون حضرت ديدند فرمودند نور است و اسلام پس دفعه ديگر خضاب سياه كرد و آمد فرمودند نور است و اسلام و ايمان و سبب دوستى پيش زنان خودتان و سبب ترس در دلهاى دشمنانتان) و از حضرت صادق ع پرسيدند كه خضاب سر و ريش از سنّت است؟ فرمودند بلى عرض كردند كه حضرت امير المؤمنين ع خضاب نكرد فرمودند كه باعث آن آن بود كه رسول خدا ص به او فرمودند كه (عَمَّا قَرِيبٍ )ريشت به خون خضاب خواهد شد .
شخصى رفت خدمت امام موسى ع و آن حضرت خضاب سياه كرده بودند عرض كرد مىبينم شما خضاب سياه كردهايد فرمودند در خضاب اجر است و خضاب و خودسازى چيزيست كه خدا عفّت زنان را به آن زياد مىكند و زنانى چند عفّت را ترك كردند به جهت آنكه شوهران ايشان براى آنها خودسازى نمىكردند عرض كرد چنين بما رسيده كه خضاب پيرى را زياد مىكند فرمودند چه چيز پيرى را زياد مىكند پيرى خودش روز به روز زياد مىشود و حضرت صادق ع فرمودند كه :(خضاب سياه انس است براى زنان و ترس است براى دشمن) و از حضرت رسول ص نقل است كه:( بهترين خضابهاى شما نزد خدا بسيار سياه است و مُروىٰ ست (روایت شده)كه شخصى آمد به خدمت رسول ص و ريش خود را زرد كرده بود حضرت فرمودند چه قدر خوبست اين ؛بار ديگر آمد و ريش خود را به حنا قرمز كرده بود حضرة تبسّم كردند و فرمودند اين بهتر است از آن بار ديگر آمد و خضاب سياهى كرده بود حضرت خنديدند و فرمودند اين به از آن و به از آن است و حضرة موسى ابن جعفر ع خضاب قرمز كرده بودند يعنى ريش مبارك خود را به حنا خضاب فرموده بودند و قرمز بود به ايشان عرض كردند اين خضاب طايفه شما است؟ فرمودند بلى من به وسمه خضاب می کردمق و حضرة امير المؤمنين ع ريش مبارك خود را زرد فرمودند خبر به پيغمبر ص رسيد فرمودند در آن خضاب اسلام است پس قرمز فرمودند خبر به پيغمبر ص رسيد فرمودند اسلام و ايمان است پس خضاب به سياه فرمودند و خبر به پيغمبر ص رسيد فرمودند اسلام و ايمان و نور است و حضرة پيغمبر ص و سيّد شهدا و حضرة باقر ع خضاب به كتم مىفرمودند و حضرت امام زين العابدين ع به حنا و كتم خضاب مىفرمودند چنانكه ضبط كردهاند كتم وسمه است كه به اصطلاح اين زنان آن را رنگ مىگويند و آنچه از احاديث برمىآيد خضاب به وسمه براى دندان ضرر دارد و باعث حركت دندان مىشود حضرت رسول ص فرمودند خضاب كنيد به حنا كه چشم را جلا مىدهد و موى را مىروياند و بوى را خوش مىكند و زوجه را آرام مىدهد و در حديثى ديگر ولد را نيكو مىكند و اين اخبار كه گذشت در خضاب محاسن بود رساله دلاكيه، ص: 56تا59