دیدگاه علما و بزرگان درباره طب اسلامی – بخش هشتم: این قسمت دیدگاه سید بن طاووس رحمه الله

 خداوند (جل جلاله)، علوم و کتاب هائی در علم طب برای تو مهیا فرموده است که از ائمه طاهرین و علماء متبحرین نقل شده است؛ پس در طب ابدان قبل از اینکه به اطباء رجوع نمائی، به کسی اعتماد کن که به باطن نواقصی که در بدنها پیدا می شود عالم و دانا است، و امور خود را به او (جل جلاله) تفویض کن، و بر وی (جل جلاله) تولک نما، و ملک او را به او (جل جلاله) تسلیم نما، که در این حال خواهی دید او طبیب دردها و بی نیاز کننده از اطبا است؛ و برای شفای امراض و علاج بیماریها، آنچه را که در آداب تربت شریفه حسینی علیه السلام، و ادعیه منیفه، و تعویذهای معتبره که از عترت طاهره روایت شده است، به جای آور.

و هرگاه به اطبا احتیاج پیدا کردی به استخاره و مشورت از خداوند دواهائی که دستور می دهند استعمال کن، به طوری که درکتاب «فتح الابواب» شرح داده ام؛ زیراکه او است جل و علا که مقدار و مدت مرض و دوای لازم رامی داند، اما طبیب فقط آنچه ظاهر است می داند، (1) و علم به آنچه مخفی و مستور است ندارد، و مقدار و حد مرض و مقدار لازم از دوا را، به طوری که زیاده و نقصانی در آن نباشد نمی داند، چنانکه مدت طول مرض را هم نداند، بلکه از روی حدس و ظن، مداوا و معالجه می کند و چه قدر از افراد بشر را که دراثر خطاء و غلط ظن خود کشته است.

همانا مکرر دیده ایم شربت هائی که به مریض داده اند که در اثر زیاده بودن از حد لازم، موجب مرگ مریض شده است و چه بسا در اثر خطاء در تشخیص، مرض سخت  و طولانی شده و در حقیقت مرده است، اگر چه به صورت زنده است. و مسلم است که این جسد و آنچه به آن احتیاج دارد همه ملک خداوند است، و حیات و بقاء آن برای او و برای طاعت و خدمت و تقرب جستن به او است (جل جلاله)، و امانتی است ه به دست بنده او سپرده شده که فردای قیامت به حساب آن رسیدگی خواهد شد. پس اگر برای شفای امراض دروقت استعمال دواء و مقدار و کیفیت استعمال آن، از خداوند (جل جلاله) استیذان نماید، ازخطراتلاف نفس ایم خواهد بود. و اگر در مشورت و استیذان از حضرتش سستی نمائی  و به آن اعتنا نکنی، و در آنچه در دست تو امانت است تلف و هلاکی واقع شود، گوئیا تو خود آن را تلف نموده، و آنچه را که به سب آن اطاعت و بندگی می نمودی، هلاک و ضایع کرده؛ پس درک و خسارت و غرامت آن برتو خواهد بود و عذرموجه و صحیحی در پیشگاه حضرتش نداری.[1]

[1]  برنامه سعادت، ص: 171. کشف المحجه یا فانوس، متن، 203