روز ملی فرهنگ پهلوانی و ورزش زورخانه ای

هفدهم شوال، روز ملی فرهنگ پهلوانی و ورزش زورخانه ای

هفده شوال روزی است که حضرت علی(ع) با عمربن عبدود پهلوان معروف عرب مبارزه کرد و او را شکست داد و پرچم اسلام را سر بلند و پرچم کفر را واژگون ساخت، به همین دلیل این روز را به عنوان روز فرهنگ پهلوانی و ورزش زورخانه ای نامیده اند.

این روز توسط شورای فرهنگ عمومی تصویب شده و به تایید شورایعالی انقلاب فرهنگی رسیده و ابلاغ شده است. 
درج و تصویبˈ روز فرهنگ پهلوانی و ورزش زورخانه ایˈ در متن تقویم رسمی کشور، با هدف پاسداری و ترویج فرهنگ ارزشمند پهلوانی و جوانمردی و همچنین در راستای اهداف سازمان یونسکو در زمینه حفاظت از میراث فرهنگی ناملموس انجام شده است. 
این مناسبت فرهنگی بتواند بهانه خوبی برای ترویج اخلاق مداری و فرهنگ جوانمردی در کشور و هدیه ای معنوی به مردم جهان باشد. 

این آیین‌ها در تاریخ ۲۵ آبان ماه ۱۳۸۹ (  ۱۶ نوامبر ۲۰۱۰ .م) در فهرست میراث معنوی یونسکو به ثبت جهانی رسید.

این آموزش ها به مسائل مادی و آموختن هنرهای تکنیکی و فیزیکی محدود نمی شود و در آن درس اخلاق و منش پهلوانی، از اهمیت بسزا و مهمی برخوردار بوده است.

ورزش زورخانه‌ای یا باستانی و یا ورزش پهلوانی دنباله همان آموزش هاست که در محدوده تاریخی و فرهنگی ایران از گذشته‌های دور رواج داشته است.

ورزش زورخانه‌ای، آداب و سنتی خاص دارد. آداب و سننی که با پیروی از پهلوانان و دلاوران افسانه‌ای دوره باستان و تاسی به پیشوای نخستین شیعیان و جوانمردان، خُلق و خوی مردانگی و مروت و جوانمردی را در ورزش کاران بر می‌انگیزد یا نیرو می‌بخشد.

شعار ورزش باستانی «پرورش روح و جسم»  است. یکی از اصلی‌ترین آداب زورخانه اینست که ورزشکاران باید مواردی را از قبیل فروتنی و از خود گذشتگی، مروت، مردانگی، میهمان نوازی، پاکیزگی، کمک به فقرا و تنگدستان و دیگر صفات پهلوانی را رعایت کنند.

پوریای ولی پهلوان، صوفی و شاعر ایرانی است که در ورزش‌های زورخانه‌ای پیشینه زیادی داشته است.

بیشتر بخوانیم:

«ورزش پهلوانی»؛ که آمیزه به خصلت فداکاری و «جوانمردی» است مشتمل بر صدق و صفا، فروتنی،  خودشکنی و پرهیز از خودخواهی، خودبینی و سفر باطنی به مرزهای لایتناهی حق‌ پرستی، حق‌ جویی و حق‌ طلبی است. در یک کلمه «اعتلای معنویت» همراه با پرورش جسم و قدرت جسمانی در آحاد جامعه ما می­ باشد. چنان­که در گذشته نه‌ چندان دور در کثرت شهرهای ایران، «پهلوانان» در «زورخانه‌ ها» یکی از متخلق‌ ترین چهره‌ های مردمی و تکیه‌ گاه قابل اعتماد برای قشر ضعفا و مظهر «احقاق حق»، شجاعت و ایستادگی و مقاومت در برابر ظلم و مقابله با ستم و ستمگری بوده است.

اینک باتوجه به ارزش­ و اهمیت ورزش­ های باستانی زورخانه­ ها درفرهنگ عمومی کشور و با عنایت به توصیه­ های موکد مقام معظم رهبری مبنی بر اینکه:

اولاً: ورزش باستانی برای ما نه یک ورزش بلکه یک تاریخ و یک فرهنگ است.

ثانیاً: پهلوانی در تاریخ گذشته ما توام با گذشت، فداکاری، مردانگی و جوانمردی بوده و برای احیای این فضایل باید این فرهنگ را رشد و توسعه داد.

ثالثاً: برای رشد سنت­ ها و خصلت­ های ویژه پهلوانی که همان دیانت و جوانمردی است باید فضای فرهنگی ورزش زورخان ه‌ای حفظ و تقویت شود.

شورای فرهنگ عمومی با هدف ترویج و رونق ورزش زورخان ه‌ای به منظور توسعه فضیلت پهلوانی در فضای فرهنگی کشور خصوصاً نسل جوان و به استناد موافقت شورای عالی انقلاب فرهنگی طی نامه شماره ۹۹۲/۸۹/دش مورخ ۶/۲/۱۳۸۹، آیین­ نامه ترویج فرهنگ پهلوانی از طریق توسعه ورزش زورخانه‌ای در کشور را به تصویب می‌رساند.

 

١- دلایل اهمیت ترویج فرهنگ پهلوانی:

۱-      قدمت تاریخی فرهنگی چند هزار ساله و اصالت ایرانی این ورزش و نقش آن در تحکیم هویت ملی ایرانیان داخل و خارج کشور

۲-      جذابیت، محبوبیت و مقبولیت ابعاد ظاهری و باطنی این ورزش درقومیت­ ها و اندیشه­ های مختلف خصوصاً جوانان و تأثیرگذاری مثبت آن بر اتحاد و همگرایی­ ملی و دینی

۳-      تأثیر اخلاقی، ارزشی و تربیتی این ورزش­ در جامعه خصوصاً نسل جوان و رشد و توسعه فرهنگ پهلوانی آن در برابر تهاجم فرهنگی

۴-      حمایت و پشتیبانی از نیروهای مستعد ورزش پهلوانی به منظور حضور در عرصه­ های جهانی به عنوان یکی از مزیت­ های فرهنگی ایران در خارج از کشور

 

٢- راهکارها و وظایف دستگاهی

سازمان تربیت بدنی:

ماده ۱ـ با توجه به رسالت سازمان تربیت بدنی در احیاء و رونق‌ بخشی ورزش و فرهنگ پهلوانی، ضمن تدوین طرح جامع احیاء و توسعه هدفمند و زمان­مند این ورزش در داخل و خارج از کشور با حفظ هویت و دیرینه بومی، سیاست­ ها، طرح‌ ها و سرمایه­‌ گذاری­ های لازم در زمینه­ های مختلف (عمرانی، تجهیزاتی، تحقیقاتی، فرهنگی، تبلیغی، تسهیلاتی، تربیت نیروی انسانی، اعطای تسهیلات و یارانه­ های مورد نیاز را برای ترویج این ورزش) در بین اقشار اجتماعی مختلف از جمله کارگران، کارمندان و… و با هدف قرار گرفتن این رشته جزو ۵ رشته اول کشور تا پایان چشم­ انداز ۲۰ ساله به اجرا در آورد.

ماده ۲-  برای توسعه ورزش زورخان ه‌ای با بکارگیری فن­ آوری و نوآوری روش‌ ها و قالب‌ ها و با تأکید بر حفظ فرهنگ و ارزش‌ های اسلامی درسطح ملی برای برگزاری رقابت­ های پررونق ورزشی و حضور در لیگ­ های برتر ورزشی و مسابقات بین­ المللی اقدام گردد.

ماده ۳- حمایت از توسعه همگانی، قهرمانی، حرفه­ ای و آموزش عمومی، عالی و رسمی ورزش زورخانه‌ ای در جهت توسعه و بالندگی این ورزش

 

سازمان صدا و سیما:

ماده ۴ـ سازمان صدا و سیما با استفاده از ظرفیت­­های شبکه­ های ملی و بویژه­ شبکه­ های استانی در احیاء و ترویج فرهنگ و ورزش پهلوانی، به ویژه اطلاع­ رسانی (پخش زنده، انعکاس مناسب اخبار و…)، تولیدات تلویزیونی (سینمایی، سریال، انیمیشن، مستند ترکیبی و…) و رادیویی در موضوع فرهنگ و ورزش زورخانه­ ای (الگوها، پهلوانان، مضامین و…) معادل یکی از ۵ رشته اول ورزشی برنامه ریزی و اقدام نماید.

ماده ۵ـ سازمان صدا و سیما در برنامه­ های انتخاب و معرفی قهرمانان ورزشی استانی و ملی، پهلوانان و نخبگان این ورزش باستانی کار را هم مورد توجه قرار دهد.

 

وزارت کشور:

ماده ۶ـ استانداری­ها، فرمانداری­ها، شهرداری­ ها، بخشداری­ ها و دهیاری­ های کشور موظف به حمایت مادی و معنوی از توسعه و تقویت ورزش زورخانه­ ای در کنار سایر ورزش­ های برتر کشور شوند.

ماده ۷ـ نسبت به احداث زورخانه در نقشه­ های جامع شهری و ساخت زورخانه در نقاط پرجمعیت متناسب با نیاز، پیش­ بینی و اقدام گردد.

ماده ۸ ـ زورخانه­ های موجود از لحاظ هزینه­ های جاری و دریافت یارانه نقدی و تسهیلات برابر آیین­ نامه مصوب وزارت کشور تحت حمایت قرار گیرند.

 

وزارت مسکن و شهرسازی:

ماده ۹ـ وزارت مسکن و شهرسازی نسبت به تقویت فرهنگ و ورزش پهلوانی در طرح­های مربوط به بازسازی بافت­ های فرسوده، توسعه شهرها، ساخت و طراحی شهر و شهرک­ های جدید اقدامات لازم را در ساخت، مرمت یا احیاء زورخانه­ پیش­ بینی و اجرا نماید.

 

نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران:

ماده ۱۰ـ نیروهای مسلح علاوه برتقویت فرهنگ ورزش پهلوانی در بین کلیه رده ­های نیروهای مسلح و اولویت به ترویج این رشته در فعالیت­های ورزشی خود و همچنین در ایجاد و فعال­سازی زیرساخت­های لازم (برگزاری دوره ­های آموزشی، ساخت زورخانه، تربیت مربی، مرشد، شرکت در مسابقات و …) اقدامات لازم به عمل آورد.

 

سازمان بسیج مستضعفین:

ماده ۱۱ـ سازمان بسیج مستضعفین نسبت به ترویج این رشته در فعالیت­های ورزشی خود، بر تقویت فرهنگ و ورزش پهلوانی در بین کلیه نواحی و حوزه­ ها و پایگاه ­های بسیج در سراسر کشور، اقدامات لازم را در ایجاد و فعال­ سازی زیرساخت­های لازم از طریق برگزاری دوره ­های آموزشی، ساخت زورخانه، تربیت مربی، مرشد، شرکت در مسابقات و… به عمل آورد.

 

سازمان ملی جوانان:

ماده ۱۲ ـ سازمان ملی جوانان موظف به زمینه ‌سازی گرایش جوانان به ورزش زورخانه‌ ای و فرهنگ پهلوانی از طریق تحقیقات پیمایشی و نظری در خصوص بررسی موانع و شیوه ‌های جذب جوانان به ورزش پهلوانی می­ باشد.

 

وزارت آموزش و پرورش:

ماده ۱۳ـ ورزش پهلوانی در اولویت­های رشته­های ورزشی در مقاطع مختلف مدارس پسران (ابتدایی، راهنمایی و متوسطه) مورد ترویج و آموزش قرار گیرد.

ماده ۱۴ـ فرهنگ و ورزش پهلوانی در بین دانش­آموزان، معلمین و مربیان ورزشی پسران از طریق درج در کتب درسی، فعالیت­های امور تربیتی و نیز فوق برنامه، ضمن خدمت (فعالیت‌هایی چون بازدید از زورخانه، اجرای مراسم ورزش زورخانه­ای، اهداء نماد، پخش فیلم، توزیع پوستر، برگزاری مسابقات و…) معرفی و ترویج یابد.

 

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی

ماده ۱۵ـ ترویج فرهنگ پهلوانی و ورزش زورخانه­ای در اولویت­های رشته­های ورزشی دانشگاه­ها و مجتمع­های دانشجویی (واحد تربیت بدنی و اوقات فراغت) از طریق ایجاد و فعال­سازی زیرساخت­های لازم از طریق برگزاری دوره­های آموزشی، ساخت زورخانه، تربیت مربی، مرشد و شرکت در مسابقات قرار گیرد.

ماده ۱۶ـ معرفی و توسعه علمی ورزش زورخانه­ای و نیز تربیت نیروی انسانی مورد نیاز خصوصاً در رشته تربیت بدنی با ایجاد گرایش «ورزش باستانی» و نیز با هدایت مقالات و پایان­نامه­ها صورت پذیرد.

 

دانشگاه آزاد اسلامی:

ماده ۱۷ـ ترویج فرهنگ پهلوانی و ورزش زورخانه­ ای در اولویت­ های رشته­ های ورزشی دانشگاه­ ها و مجتمع­ های دانشجویی (واحدهای تربیت بدنی و اوقات فراغت) از طریق ایجاد و فعال­ سازی زیرساخت­ های لازم از طریق برگزاری دوره­ های آموزشی، ساخت زورخانه­، تربیت مربی، مرشد و شرکت در مسابقات قرار گیرد.

ماده ۱۸ـ معرفی و توسعه علمی ورزش زورخانه­ ای و نیز تربیت نیروی انسانی مورد نیاز خصوصاً در رشته تربیت بدنی با ایجاد گرایش «ورزش باستانی» و نیز با هدایت مقالات و پایان­ نامه­ ها به این موضوع انجام شود.

 

وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی:

ماده ۱۹ـ هدایت و حمایت­ مادی و معنوی از ترویج و آموزش فرهنگ ورزش زورخانه­ ای و فرهنگ پهلوانی در زمینه­ های مطبوعاتی، رسانه­ ای، کتاب، فیلم، موسیقی، جشنواره­ ها، تحقیقات، تولید بازی­های رایانه­ ای و هنرهای تجسمی و نمایشگاهی

ماده ۲۰ـ استفاده از ظرفیت سازمان اوقات و امور خیریه و کانون­های فرهنگی هنری مساجد در توسعه فرهنگ ورزش پهلوانی

ماده ۲۱ـ استفاده از ظرفیت سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی (رایزنی­ های فرهنگی و خانه­ های فرهنگ ج. ا. ا. در خارج از کشور) به منظور تقویت هویت ملی ایرانیان مقیم خارج کشور و همچنین معرفی و راه­ اندازی ورزش پهلوانی و زورخانه­ ای در خارج از کشور

 

سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری:

ماده ۲۲ـ ثبت ملی و جهانی ورزش زورخانه­ ای، ثبت ملی و حفظ زورخانه­ های کهن (با حفظ ماهیت و تصدی غیردولتی و بومی)، مساعدت جهت ایجاد موزه­ ورزش باستانی

ماده ۲۳ـ ایجاد بسترهای مناسب جهت بازدید گردشگران خارجی و داخلی و همچنین ارائه این ورزش در حاشیه نمایشگاه­ های بین­ المللی مرتبط

ماده ۲۴ـ انجام تحقیقات لازم و همچنین تدوین و نشر فیلم، کتاب، بروشور به زبان­ های بین­ المللی جهت معرفی این ورزش تاریخی

 

سازمان تبلیغات اسلامی:

ماده ۲۵ـ هدایت و حمایت مادی و معنوی از ترویج الگوهای پهلوانی و ارزش‌ های ورزش مزبور از طریق مبلغان دینی در حسینیه­ ها و هیأت­ های مذهبی و استادان فرهنگ و ادب در مراکز آفرینش‌ های ادبی و هنری

 

نظارت و پیگیری:

ماده ۲۶ـ معاونت برنامه­ ریزی و نظارت راهبردی ریاست جمهوری، اعتبارات و پشتیبانی لازم به منظور تحقق اهداف و برنامه­­ های پیش­ بینی شده در این آیین­ نامه را از طریق سازمان تربیت بدنی فراهم نماید.

ماده ۲۷ـ به ­منظور تحقق و انجام ­وظایف مذکور، سازمان تربیت بدنی موظف است (فدراسیون پهلوانی و زورخانه­ای) هرسال گزارش عملکرد دستگاه­های تعیین شده را نسبت به این مصوبه اخذ و به شورای فرهنگ عمومی اعلام ­دارد.

ماده ۲۸ـ این آئین­ نامه دریک مقدمه، دو بخش و۲۸ ماده در جلسه ۵۱۸ مورخ ۱۰/۹/۸۸ شورای فرهنگ عمومی به تصویب رسید.   

 


نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

برای برقراری امکان تعامل با شما کاربر محترم خواهشمند است شماره همراه خود را در فیلد مربوطه وارد نمایید.شماره موبایل شما در سایت منتشر نخواهد شد.

دکمه بازگشت به بالا