نمک؛ سم سفید!! یا طلای سفید!! – بخش دوم
نمک به عنوان یک مصلح: (مصلح به معنی اصلاح کننده است.)
عَنْهُ عَنِ الْحَجَّالِ عَمَّنْ ذَكَرَهُ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ:كَانَرَسُولُاللَّهِصيَأْكُلُالْقِثَّاءَبِالْمِلْحِ.(1)
او از حجال از کسی که او را یاد میکرد از ابی عبدالله (ع) که فرمود: رسول خدا (ص) خیار را با نمک میخورد.
عَنْهُ عَنِ السَّيَّارِيِّ رَفَعَهُ قَالَ:كَانَ أَمِيرُالْمُؤْمِنِينَ ع يَأْكُلُ الْكُرَّاثَ بِالْمِلْحِالْجَرِيشِ(2)
از او از سیاری که آن را بالا برد تا گفت: امیرالمومنین (ع) تره را با نمک درشت (زبره) میخورد.
في قولهم:النّحو في الكلامكالملح في الطعام،الاصلاح والافساد،أى كماأن الطعام لايصلح إلّابالملحوبدونه يفسدفكذلك الكلام لايصلح إلّاباستعمال القواعدالنّحوية ،ففيه أنّ النّحولايحتمل القلّة وأمّامازعمه بعضهم من أنّه كون القليل مصلحاوالكثيرمفسدا(3)
در مورد گفته آنها: نحو در کلام مانند نمک در غذاست. اصلاح کنندگی و خراب کنندگی، یا آن گونه که غذا اصلاح نمی شود مگر به نمک و بدون آن فاسد (مضر و بیماریزا) میشود. پس همانگونه کلام اصلاح نمی شود مگر با به کارگیری قواعد نحوی و اما آنچه بعضی از آنها پنداشته اند از اینکه آن مثال این است که بودن مقدار کم آن مصلح و زیاد آن خراب کننده، در مورد آن باید گفت: که نحو کمی و زیادی برخلاف نمک برآن بار نمی شود.
الشِّهَابُ، قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص سَيِّدُ إِدَامِكُمُ الْمِلْحُ وَ قَالَ ع لَا يَصْلُحُ الطَّعَامُ إِلَّا بِالْمِلْحِ.(4)
و او (رسول الله (ص)) فرمود: غذا اصلاح نمیشود مگر با نمک.
نمک یک برکت
نمک برکت آسمانی
مجمع البيان:وروى ابن عمر،عن رسول اللّه-صلّى اللّه عليه وآله- قال:إنّ اللّه أنزل أربع بركات من السّماءإلى الأرض:أنزل الحديد،والماء،والنّار،والملح(5)
در مجمع البیان: و روایت کرده ابن عمر از رسول الله (ص) که فرمود: همانا خداوند چهار برکت را از آسمان به زمین نازل کرد (فروفرستاد): آهن، آب، آتش و نمک را.
نمک برکت سفره
ورُوِيَ:أَنَّ الْبَرَكَةَ تَكُونُ عَلَى[الْمَائِدَةِ الَّتِي]عَلَيْهَاالْمِلْحُ(6)
و روایت شده که: همانا برکت بر سفره ای می باشد که بر آن نمک باشد.
دَعَوَاتُ الرَّاوَنْدِيِّ، قَالَ النَّبِيُّ ص إِنَّ اللَّهَ وَ مَلَائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى خِوَانٍ عَلَيْهِ مِلْحٌ وَ خَلٌّ.(7)
دعوات الراوندی، رسول خدا (ص) فرموده: همانا خداوند و فرشتگانش بر سفره ای که بر آن نمک و سرکه باشد درود میفرستند.
عَنْهُ عَنْ بَكْرِبْنِ صَالِحٍ عَنِ الْجَعْفَرِيِّ عَنْ أَبِي الْحَسَنِ الْأَوَّلِ ع قَالَ:لَمْ يَخْصِبْ خِوَانٌ لَامِلْحَ عَلَيْهِ وَأَصَحُّ لِلْبَدَنِ أَنْ يُبْدَأَبِهِ فِي الطَّعَامِ.(8)
از او از بکربن صالح از ابی الحسن اول امام علی (ع) که فرمود: هرگز خیر و برکتی ندارد سفره ای که نمک بر آن نباشد و برای بدن درستتر است (باعث تندرستی بیشتر) که غذا با آن (نمک) شروع شود.
درمان با نمک
درمان پر خوری و رفع بادهای قولنج
وَمَنِ افْتَتَحَ بِالْمِلْحِ وَخَتَمَ بِهِ أَمِنَ مِنْ رِيَاحِ الْقُولَنْجِ وَطُولِ الْجُلُوسِ عَلَى الْمَائِدَةِ وَالْحَدِيثِ عَلَيْهَالِأَنَّ الْمَجُوسَ لَاتَرَى الْكَلَامَ عَلَى الطَّعَامِ وَإِذَاأَرَدْتَ الْخِلَالَ فَاكْسِرْرَأْسَهُ فَقَدْرُوِيَ أَنَّ عَلَى رُءُوسِهِ الشَّيَاطِينَ وَأَوَّلُ مَنْ يَغْسِلُ يَدَهُ مِنَ الْغَمَرِأَشْرَفُ مَنْ يَحْضُرُعِنْدَكَ وَأَعْلَمُهُمْ(9)
و کسی که با نمک افتتاح کند و به آن ختم کند از بادهای قولنج و طول کشیدن نشستن بر سر سفره ( پراشتهایی و پرخوری) و سخن گفتن بر سر سفره ایمنی یابد و هنگامی که خواستی خلال کنی پس سرش را بشکن که روایت شده که همانا بر سرهای آن شیاطین هستند و اولین کسی که دستهایش را از چربی میشوید شریفترین کسی است که نزد تو حاضر است و داناترینشان.
تهیه کننده: سید مسعود بااوسی با همکاری حسین معینی
1- المحاسن / ج2 / 558 / 122 باب القثاء …..ص : 557
2- المحاسن / ج2 / 511 / 89 باب الكراث …..ص : 510
الكافي (ط – الإسلامية) / ج6 / 366 / باب الكراث ….. ص : 364
كافي (ط – دارالحديث) / ج12 / 584 / 114 – باب الكراث ….. ص : 581
مكارم الأخلاق / 178 / في الكراث ….. ص : 178
وسائل الشيعة / ج25 / 191 / 112 – باب الكراث ….. ص : 190
بحارالأنوار (ط – بيروت) / ج63 / 202 / باب 2 الكراث ….. ص : 200
طبال أئمةعليهم السلام (للشبر) / 177 / باب التداويب الكراثوفوائده ….. ص : 176
سفينةالبحار / ج7 / 464 / الكراثومدحه ….. ص : 463المحاسن / ج2 / 511 / 89 باب الكراث ….. ص : 510
3- من هاج البراعةفيشرحنه جالبلاغة(خوئى)/ج1/76/تنبيهات…ص:75
4- بحارالأنوار(ط-بيروت)/ج63/394/باب13الملحوفضل الافت تاحوال اختتامبه…ص:394
5- تفسيركنزالدقائقو بحرالغرائب/ج13/108/[سورةالحديد(57):الآيات20الى26]…ص100
6- مستدركال وسائلومستنب طالمسائل / ج16 / 326 / 99 – باب جملةمنآدا بالمائدة …..ص : 324
7- بحارالأنوار (ط – بيروت) / ج63 / 304 / باب 4 الخل …..ص : 301
بحارالأنوار (ط – بيروت) / ج63 / 399 / باب 13 الملحوفضلا لافتتاحوالاختتامبه ….. ص : 394
الدعوات (للراوندي) / سلوةالحزين / النص / 146 / فصلفيذكرأشياءمنالمأكولاتوالمشروباتوكيفيةتناولها
8- المحاسن / ج2 / 591 / 19 بابالملح …..ص : 590
9- مستدركال وسائل/ج16/327/99-باب جملةمنآدابالمائدة…ص:324
