نگاهی کوتاه بر وضعیت تولید و فرآوری گیاهان دارویی و معطر در کشور مالدیو
مالدیو کشوری است جزیره ای، واقع در جنوب غربی اقیانوس هند، که پایتخت آن ماله است و از نظر جمعیت و هم مساحت کوچک‌ترین کشور قاره آسیا است. این کشور جمعیتی در حدود ۵۴۰ هزار نفر را در خود جای داده است. اقتصاد این کشور وابستگی زیادی به گردشگری دارد.
کشاورزی در این کشور به دلیل محدودیت دسترسی به زمین های قابل کشت نقش جزیی دارد. حدود ۳ درصد از مالدیو توسط جنگل ها پوشیده شده است. مردم این کشور از چوب و درختان (عمدتا نارگیل) به عنوان مواد اولیه برای قایق سازی، مسکن، سوخت و دارو استفاده می کنند. دولت مالدیو به اهمیت پوشش گیاهی و جنگلی تاکید دارد و مردم را به کشت و زرع درختان در جزایر تشویق می کند.
سیستم طب سنتی
این کشور یکی از برترین مصرف کنندگان گیاهان دارویی است. طب سنتی در این کشور با عنوان Dhivehi Beys شناخته می شود و قرن ها از آن استفاده می شده است. رساله پزشکی که توسط حسین شیخ آتول نوشته شده، تحت تاثیر سیستم های پزشکی سنتی عربی، چینی، هندی، مالزیایی، ایرانی و سریلانکایی بوده است. پزشکان از طب سنتی در مالدیو به عنوان Hakeems یاد می کنند و توسط مردم روستایی بسیار محترم هستند. بسیاری از مردم به خوبی در ترکیب داروهای سنتی با داروهای جدید برای درمان بیماری ها تبحر دارند. مردم این کشور از طب سنتی برای مراقبت های بهداشتی استفاده می کنند اما برای بیماری های جدی خود از داروها و طب مدرن استفاده می کنند. هرچند که مردم روستایی هنوز به دلیل کمبود امکانات و دسترس نبودن امکانات مدرن به داروهای سنتی تکیه می کنند.
اقدامات دولت در توسعه طب سنتی
دولت در گذشته حمایت چندانی از طب سنتی نداشته و در برخی موارد، مقررات دولت جهت درمان های سنتی سودمند نبوده است. در سال ۱۹۷۳ مرکز خدمات بهداشتی در مالدیو تاسیس شد و در سال ۱۹۹۲ بنام موسسه علوم بهداشتی معرفی شد. این موسسه در زمینه حفظ و ترویج درمان های سنتی کار می کند. دفتر ملی طب سنتی در وزارت بهداشت مالدیو در سال ۱۹۸۰ تاسیس شده است.
در سال های اخیر تلاش شده که طب سنتی در طب مدرن ادغام شود. دولت “طرح سلامتی برای همه” را با همکاری سازمان WHO توسط موسسه علوم بهداشتی طب سنتی اجرا کرده است. “طرح سلامتی برای همه” بین سال های ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۵ اجرا شد تا طب سنتی در کشور احیا شود. این کشور هیچ مدرسه یا دانشگاه طب سنتی ندارد.
منابع گیاهان دارویی و معطر
در فلور گیاهی مالدیو ۵۰۰ گونه گیاه وجود دارد که ۷۰ گونه بومی اند و بیش از ۳۰۰ گونه در طب سنتی استفاده می شوند. مالدیو سیاست سازمان یافته ای برای حفاظت از گیاهان جنگلی دارد اما هیچ نوع حفاظتی در مورد گیاهان دارویی وجود ندارد چون آن ها را علف هرز تلقی می کند. بنابراین علیرغم مصارف آن ها در طب سنتی به آنها توجه زیادی نمی شود.
گیاهانی مانند Abutilon indicum، Aerva lanata، Boerhaavia diffusa و spp Pedilanthus از مهمترین گیاهان دارویی بومی هستند که مستقیما توسط افراد از جنگل ها جمع آوری می شوند.
فعالیت های تحقیقی و توسعه ای
آژانس توسعه سازمان ملل متحد حفاظت از گونه های دارویی و دانش بومی را در جزیره مرجانی مالدیو در سال ۲۰۰۰ انجام داده است. آژانس توسعه سازمان ملل متحد در حال همکاری با بخش محیط زیست، وزارت مسکن و محیط زیست، سازمان های غیردولتی و جوامع محلی برای حفاظت از منابع طبیعی و جنگلی است. هدف از این پروژه، ایجاد یک سازمان علمی معتبر و سیستم نظارت برای منابع گیاهان دارویی کشور مالدیو بوده است. این پروژه همچنین قصد دارد تغییراتی مناسب در سطح سیاست ها و برنامه ریزی های دولتی برای ترویج و درک صحیح استفاده از طب سنتی به پشتیبانی پزشکان طب سنتی انجام دهد. این کشور با کمک کشور هند به شناسایی، توسعه و حفاظت از گیاهان دارویی معطر خود پرداخته است.
مشکلات و محدودیت ها
عواملی مانند از دست دادن زیستگاه های طبیعی و جنگلی به دلیل بهره وری از زمین برای مسکن و کشاورزی، از دست دادن دانش سنتی به دلیل عدم تمایل نسل های قدیمی برای به اشتراک گذاری دانش خود و عدم علاقه نسل جوان، فقدان نهادهای آموزشی، استفاده ناپایدار از منابع و عدم حمایت های دولتی برای توسعه کشت گیاهان دارویی و معطر از جمله محدودیت ها و مشکلات برای توسعه صنعت گیاهان دارویی در این کشور است.
