نظر استاد عبادیان در مورد متن کتاب الاغراض حکیم جرجانی درباره مسواک زدن

✅ نظر استاد عبادیانی استاد دانشکده طب ایرانی دانشگاه علوم پزشکی تهران در مورد متن کتاب الاغراض حکیم جرجانی درباره مسواک زدن:

سلام علکیم؛
? نوشتار حکیم ممدوح، بسیار روشن و مبرهن است که مسواک کردن دندانها صبح باشد، در حد اعتدال که مینای دندانها آسیب نبیند و در شب قبل از خوابیدن ابتدا با شکر یا عسل آغشته کنند سپس با روغنی مانند روغن گل سرخ که حافظ مینا و رطوبت دندانهاست چرب کنند تا ابخره معدی موجب آسیب رساندن به آن نشود.

? دیگر آنکه حکیم به نکته ای مهم اشاره دارد و آن خلال کردن بعد از هر وعده غذا خوردن است اما برای تنقیه و پاکسازی دندانها در صبح، توصیه به مسواک نموده است که بسیار قابل توجه و تأمل است.

? در هنگام خواب نباید مسواک کرد بلکه در 24 ساعت فقط بامدادان مسواک زدن توصیه شده است.

✅ سه اقدام ساده برای حفظ قطعی سلامت دندانها:

1⃣ صبح بلافاصله بعد از بیدار شدن، مسواک کنید.
2⃣ بعد از هر طعام، خلال کنید.
3⃣ شبها موقع خوابیدن، دندانها را چرب کنید.

? تدابیر حفظ سلامت دندان از دیدگاه حکیم سید اسماعیل جرجانی در کتاب الاغراض الطیبیه و المباحث العلائیه.
◀️ باب هفتم: اندر تدبیر نگاه داشتن دندان تا درست بماند.
تدبیر نگاه داشتن دندان از بسیار وجه است. یکی آنست که از تُخَمه و تباه شدن طعام اندر معده پرهیز کنند، و از چیزها که زود اندر معده تباه شود، چون شیر و جغرات و ماهی شور و شیرینی ها که بخار آن بدست.
و اندر طعام خوردن ترتیب نگاه دارند.
? وآنچه لطیف تر و رقیق تر و زود گوارتر باشد، نخست خورند، و آنچه غلیظ تر باشد پس از آن خورند، از بهر آنکه آنچه لطیفست زود گوارد، اگر پیش از آن چیزی غلیظ خورده باشد، این لطیف و گوارنده بر سر آن غلیظ ناگوارنده باستد و تباه شود و آن غلیظ با تباه کند.

?و از ترشیها که دندان را کند گرداند، و از چیزهای عِلک چون ناطف و مانند آن خاییدن که دندان را برنجانند، و از چیزها که گوشت بن دندان را تباه کند، چون گندنا و خرما و سیر و مانند آن، و از چیزهاءِ گرم از پس سرد و سرد از پس گرم، پرهیز کند.

?و از پس طعام خلال کند و میان دندانها پاک کند، و اندر خلال کردن چندان استقصا نکند که گوشت بن دندان را برنجاند. و هر بامداد مسواک کند، و اندر مسواک نیز چندان استقصا نکند که جلاءِ دندان را ببرد و روی دندان درشت کند. و مسواک از چوب نرم و طلخ کند.

? و هر وقت که قی کند نخست دندانها چرب کند تا بخار بر وی سخت نشود. و اگر هر شب نیز بوقت خواب، دندان چرب کند و نخست بشکر کوفته بمالد یا بعسل، پس چرب کند بهتر باشد. و اگر مزاج گرم باشد صندل سوده و شکر بیامیزند و بروغن گل چرب کنند.