تنقلات و خوراکی های خاص در شب یلدا

در شب چله یا یلدا، رسوم مختلفی در مناطق ایران مرسوم بوده اما یکی از مهترین بخش­های آن، تناول تنقلات و خوراکی های خاص است. استفاده از خوراکی­ ها با سلامت بدن افراد مرتبط است و نوع آن خوراک بایستی با ماهیت و ذات سلامت افراد تناسب داشته باشد.

برهمین اساس گفتگویی با حکیم دکتر حسین روازاده؛ یکی از حکمای طب ایرانی – اسلامی ترتیب داده ­ایم تا با باید­ها و نبایدهای خوراک این رسم ماندگار بهره­ مند شویم.

دکتر روازاده با تاکید بر اهمیت تاریخی و باستانی شب یلدا در میان فارسی­ زبانان و ریشه ­های عمیق این رسم کهن، عنوان می­ کند: خاطرم هست قدیم ­ها به این شب بجای یلدا، چله می­گفتند و بخاطر ایجاد محفل گرم در خانواده­ ها و آشنایان زیبایی و خاطرات آن صدچندان بود.

در کنار مصرف تنقلات، بزرگان شعرخوانی می ­کردند و قصه­ ها و افسانه­ های قدیم را برای کودکان و خانواده­ هایشان بازمی­ گفتند و سنت حفظ آداب و رسوم را سینه به سینه منتقل می­کردند.  تفال به حافظ شیرزای و استخاره با قرآن کریم که برکت زندگی را افزون خواهد کرد، اهم این آداب بود که می­ کوشیدند به نوباوگان منتقل شود.

جالب است بدانید که ابوریحان بیرونی از این شب بعنوان میلاد اکبر یاد می ­کرد که به معنای تولد خورشید است.

وی افزود: در بیشتر مناطق ایران، مردم آن منطقه آیین خاص خود را در مهمانی­ های شب چله داشتند که متاسفانه برخی از آنها به دست فراموشی سپرده شده است.نقش محوری پدربزرگ­ها و مادربزرگ­ها آنچنان پررنگ و پرمحتوا بود که اهمیت حضور آنها در این مجلس را صدچندان می­کرد.  فرزندان خانواده با تهییج بدنبال خروج انبار خوراکی­ های پنهان بودند. آنقدر که حتی خاطرم هست در یکی از مناطق کودکان با خواندن شعری با این مضمون که “هرکی نیاره شب چره – انبارش موش بچره”، مادربزرگ­ها را تشویق در آوردن تنقلات می­کردند.  حکیم روزاده در ادامه اظهار داشت: به هر حال در طب ایرانی و اسلامی، توصیه­ ها و پندهایی برای آداب و رعایت رسوم آن وجود دارد که تضمین ­­کننده سلامت افراد است.  شام سبک برای ابتدای شب میل شود. اصولا شام باید در ساعت 5 بعداز ظهر خورده شود که متاسفانه اکثر مردم آن را به ساعات پایانی شب و زمان استراحت موکول می کنند.  برای عزیزان توصیه دارم که شام را در اول شب و با حجم کمتر میل کنید تا فرصتی برای بهره ­مندی از خوراکی­ های شب چله فراهم کنید و ناکام نمانید! عوارضی چون پرخوری و افزایش و کاهش فشار پیامد نخوردن شام در اول وقت است.  پدر طب ایرانی اسلامی با تاکید بر اهمیت مصرف #انار عنوان کرد: از اهمیت مصرف انار غافل نباشید که یک اصل برای برگزاری شب یلدا و گذراندن چله است. این میوه با خاصیت جادویی خود، به شدت و باقوت فراوان، جیوه را که سمی مهلک است، از بدن خارج می­نماید. مصرف پرتقال، انجیر، خرمالو، شلغم­ های طبیعی و قهوه­ ای رنگ ( شلغم­ های سفید و صورتی ماهیت متفاوتی دارند)، تخمه کدو و خربزه نیز در افزایش سلامت بدنتان و ایمن ­سازی آن موثر است.  مصرف سایر خوراکی­ها همچون تخم آفتابگردان و تخم ژاپنی و … توصیه ندارم چراکه عوارض آن بر کسی پوشیده نیست و الحمدالله مردم با آگاهی خود که بشدت افزایش یافته و شناخت بیشتر از ماهیت و خواص خوراک پیدا نموده ­اند، تصمیم به پرهیز یا مصرف خواهند داشت. 💢 ممنوع بودن مصرف هندوانه در شب سرد!  ایشان در ادامه به یکی از مهمترین خوراکی­ های این شب اشاره کرد و گفت: از کدو همیشه در سر غذاها و سفرها استفاده می شد. قدیم از کدو در فسنجان هم استفاده می کردند.  یکی از بهترین اشکال کدو به شکل تنوری پختن آن است. به جای کدو، از هندوانه در شب یلدا استفاده می شود که نباید این کار صورت گیرد.