سنجد (غُبیرا)

سنجد (غُبیرا)

بد نیست بدانیم سنجدی که امروزه در بازار است کال است سنجد را باید رسیده ، نرم و درشت تناول کرد.

سنجـِد گیاهی درختی است از خانواده سنجدیان که در آب و هوای معتدل می‌روید. برگ‌های باریک و مخملی شکل و میوه‌هایی قهوه‌ای رنگ و خوراکی دارد که از هسته آن در تهیه برخی دواها استفاده می‌شود.

درخت سنجد كه به صورت درختچه بزرگ يا درخت كوچكى ديده مى‏شود داراى برگهاى بيضى ‏شكل نيزه‏اى است روى برگها نقره‏اى كبود و پشت آن نقره‏اى است و به همين دليل است كه آن را غبيرا مى‏نامند چون اغبر است. گلهاى آن كوچك زردرنگ معطر با عطر قوى كه بوى آن تا فاصله زيادى منتشر مى‏شود و اغلب ايجاد حساسيت مى‏نمايد.

ميوه سنجد از نظر طبيعت طبق نظر حكماى طب جامع سرد در اول و خشك در دوم و خشكي خام آن زيادتر و از نظر خواص عقيده داشتند كه مقوى و مفرح(شادی آور) است و براى سرفه‏هاى گرم مفيد است و قابض(جمع کننده) و مدر(ادرارآور) و مقوى معده و قوه ماسكه(نگهدارنده غذا در معده) مى‏باشد. قى و آشفتگى را تسكين مى‏دهد و صفرا را قلع و قمع مى‏نمايد و مانع ريختن مواد به معده مى‏باشد. سنجد خصوصا خام آن براى بند آوردن اسهال نافع است. مقدار خوراك آن تا 50 عدد مى‏باشد.

گل سنجد طبق نظر حكماى طب جامع در دوم گرم و خشك و خيلى معطر است. از نظر خواص مهيج شهوت خصوصا در مورد زنان و دختران جوان مى‏باشد. جوشانده يا دم‏كرده آن براى بيمارى‏هاى دماغى مانند فلج و همچنين براى قلب و زخمهاى ريوى و تنگى نفس مفيد است و براى تقويت معده و كبد و باز كردن گرفتگى‏ها و تحليل گاز و نفخ و استسقا و يرقان نافع مى‏باشد. مقدار خوراك از گل آن 5 گرم است كه به صورت دم‏كرده يا جوشانده مصرف مى‏شود.

سنجد و خواص بی نظیر آن :

سِنجـِد گیاهی درختی است از خانواده سنجدیان که در آب و هوای معتدل می‌روید. برگ‌های باریک و مخملی شکل و میوه‌هایی قهوه‌ای رنگ و خوراکی دارد که از هستهٔ آن در تهیهٔ برخی داروها استفاده می‌شود.

به فارسی بطور کلی سنجد ولی در مناطق گوناگون ایران دارای نامهای محلی است، در کردستان آن را «سرین چک»، در آذربایجان «ایده- ایکده» در اطراف تهران «پستانک» و در اصفهان «غبیده بادام» گفته می‌شود. در کتب سنتی با نام‌های «چوب‌دانه، نُقد، بُل» نامبرده شده‌است. این درخت را می‌توان با انبوه فراوان در شهرستان های جنوب خراسان و قهستانو منطقه اقلیددید.

سنجد به سرمای سخت زمستان مقاوم می‏باشد لیکن گرمای شدید تابستان را نمی‏پسندد.

برگ سنجد شبیه بید، دراز، کرک‌دار، براق و متناوب و با دمبرگ‌های کوتاه می‏باشد. پشت برگ‌ها نقره‌ای‌فام و دارای دمبرگ کوتاه است.

میوه سنجد سته خوراکی است با مزه تقریباً ترش، شیرین و کمی گس به شکل بیضوی، گوشتدار، شبیه زیتون به رنگ زرد نارنجی مایل به قرمز. سنجد از نظر غذایی کم‌کالری و طبیعت آن سرد و خشک و یبوست‌آور است.

خواص کلی سنجد :
برگ درخت سنجد و میوه‌های خشک آن دارای قابض است، از گل‌های آن جهت معطر ساختن بعضی لیکورها استفاده به عمل می‌آید. جوشانده برگ درخت سنجد خاصیت جمع‌کنندگی و ضد اسهال دارد و داروی خوبی برای اسهال کودکان است. سنجد بادشکن و مقوی قلب است و سردرد را تسکین می‌دهد.
امروزه از درخت سنجد و میوه آن در صنایع غذایی، بهداشتی، دارویی، عطرسازی و صنایع چوب استفاده می‌شود. میوه‌ی این گیاه بسیار خوشمزه است.

خواص درمانی :
۱طبع سنجد سرد و خشک است.
۲میوه سنجد قابض(جمع کننده) است.
۳ سنجد ضد خونریزی می‌باشد.
۴سنجد رفع کننده سموم معده و روده می‌باشد.
۵سردرد را تسکین می‌دهد.
۶سردردهایی که علامت مشخصی ندارند از سنجد استفاده شود.
۷سنجد برای کسانی که نرمی استخوان و پوکی استخوان دارند مفید است. روش استفاده: پودر سنجد ۲ قسمت و پودر سویای بوداده ۱ قسمت را با عسل مخلوط کرده روزی یک قاشق یا ۲ قاشق غذاخوری با یک لیوان شیر میل شود. این صبحانه برای آقایان و خانمها بسیار مفید می‌باشد.
۸برگ درخت سنجد به صورت ضماد باعث می‌شود که دمل زود سر باز کند.
۹برگ درخت سنجد را در روغن زیتون بجوشانید (ابتدا به مدت ۲۴ ساعت برگ را در روغن زیتون نگاه دارید سپس با حرارت ملایم بجوشانید تا له شود اگر محتوی را در یک شیشه سر بسته بگذارید و در آب جوش بیندازید تا بجوشد و له شود خاصیت آن بیشتر است) این روغن برای ورم مفاصل و اعضای بی‌حس مفید است. همچنین اگر این روغن را بر سر بمالند باعث بلندی مو می‌شود.
۱۰ میوه سنجد ضدیرقان می‌باشد.
۱۱ کسانی که تکرر ادرار دارند سنجد بخورند.
۱۲ کسانی که سکسکه می‌کنند برای درمان آن ۵۰ دانه سنجد و یک لیوان شیر بخورند.
۱۳ مصرف سنجد درمان‌گر ورم کیسة صفراست.
۱۴ سنجد باعث قوی شدن ساق‌ها می‌گردد به کودکان خود روزی ۲۰ تا ۵۰ دانه بدهید.
۱۵ سنجد عامل بیماری جذام را از بین می‌برد.
۱۶ سنجد برای اشخاصی که یبوست دارند مضر است.
۱۷ سنجد تب بر است.
۱۸ سنجد کلیه‌ها را گرم می‌کند و معده را تمیز می‌کند.
۱۹ سنجد ضد بلغم است.
۲۰ جوشاندة پوست سنجد اگر مزمزه شود ریشه دندان را محکم می‌کند و از خونریزی جلوگیری می‌کند بدین صورت که پوست سنجد را بجوشانید و صاف کنید سپس آن را مزمزه کنید.

منبع: ذریه طیبه