نمک؛ سم سفید!! یا طلای سفید!! – بخش اول
چند سالی است که در مورد نمک صحبت های ضد و نقیضی به گوش می رسد که نمک نخورید یا نمک بخورید؟!؟!
در این مقاله سعی بر این داریم تا با مستندات تاریخی این موضوع را مورد بررسی قرار دهیم که آیا خوردن نمک مفید است یا مضر؟؟؟
از قدیم الایام نمک در سفره تمام مردم دنیا جایگاه ویژه ای داشته است و ضرب المثل های زیادی از این ماده غذایی در دست رس ما است. حکما و علمای بزرگی روی این ماده غذایی تحقیق و تفحص کرده اند و به نتایجی هم دست پیدا کردند. حتی احادیث زیادی از ائمه معصوم ما در دست رس است که این ماده غذایی را ستوده اند.
حال در این جا به نظمی خاصی به مباحثی که در مورد نمک وجود دارد میپردازیم:
ضرب المثل ها:
بشکند دستی که نمک ندارد : این ضرب المثل به سالهای خیلی دور میرسد که باب بود هر کسی از شهر و دیار خود سفر میکرد و نزد اقوام و دوستان خویش میرفت با خود مقداری سنگ نمک و یا نمک دریا و دریاچه منطقه زندگی خود را برای سوغات به خانه میزبان میبرد و به او هدیه میداد؛ وقتی مهمان وارد خانه میشد اگر نمک به همراه نداشت صاحب خانه به شوخی به میهمان میگفت: بشکنه دستی که نمک نداره….
رسول اکرم (ص) نیز در این زمینه میفرمایند: «هرگاه یکی از شما به سفر رفت، هنگامی که به سوی خانه و خانواده اش برمی گردد، حتماً برایشان هدیه و سوغات آورد، حتی اگر شده سنگی باشد.» (1)
منظور رسول خدا (ص) در اینجا سنگ نمک می باشد.
یا ضرب المثل دیگر که هست: هرچه بگندد نمکش میزنند وای به روزی که بگندد نمک.
نمک به خاطر خواص فراوانی که دارد از گندیدگی و خراب شدن مواد پیشگیری میکند و از رشد میکروارگانیسم ها جلوگیری می کند و خراب شدن ماده غذایی را برای مدت زمان بسیار طولانی به تعویق می اندازد و حتی می توان با استناد به کشفیات باستان شناسان در شوره زارها اشاره کرد؛ جسد حیواناتی که متعلق به چندید سال پیش بوده اند را سالم پیدا کرده اند .
با پیشرفت علم که یک وسیله ای برای بهبود زندگی بشر است متاسفانه عده ای دشمن دانا و خودی های نادان دست به تغییرات نمک زدند و این ماده غذایی بسیار مفید و پر ارزش را دست خوش تغییراتی کرده اند که این ماده غذایی پر ارزش تبدیل به سمی مهلک شده است.
تحقیقات ما نشان می دهد که با دست بردن در این ماده غذایی مهم آن را تغییر داده اند و از آن یک سم خطرناک به نام NaCl ساخته اند که حاوی دیگر مواد ریز مغذی نیست و به بهانه های واحی به آن ید I شیمیایی اضافه نموده اند تا به طور مثال از بیماری گواتر پیشگیری کنند؛ که البته اگر به آمار گواتر در کشور دقت کنید با توجه به جمعیت امروز و نسبت بندی ساده ای به جمعیت ده های گذشته بیماری گواتر و مشکلات تیرویید کمتر نشده، بلکه بیشتر نیز شده است…….
حال این سوال پیش می آید که بالاخره نمک خوب است یا بد؟؟
اگر از نمک ریز مغذی های پتاسیم، منیزیم، منگنز، روی، آهن، ید طبیعی، کلرید سدیم، فسفات ها، و…. را جدا کنیم، آیا باز هم میتوانیم اسم آن را نمک طعام بگذاریم؟؟؟
نمکی که امروزه در دست رس ما است تنها NaCl است و هیچکدام از این ریز مغذی ها را ندارد!!!!
پس چه نمکی مورد تایید است؟
این ریز مغذی ها در نمک دریا و سنگ نمک ها موجود است که با تجزیه آنها به این نمک شیمیایی امروزه دست پیدا می کنند.
نمک دریا حاوی مقادیر زیادی ریز مغذی ها و یون های منگنز، منیزیم، کلسیم، پتاسیم، سدیم، برم، ید، روی، سولفات ها، آهن و…. است.
نمک فقط کلرید سدیم نیست!!!!!
و حالا به بررسی نمک در احادیث و کتب معتبر میپردازیم:
أَحْمَدُبْنُ فَهْدٍفِي عُدَّةِ الدَّاعِي قَالَ فِي الْحَدِيثِ الْقُدْسِيِ يَامُوسَى سَلْنِي كُلَّ مَاتَحْتَاجُ إِلَيْهِ حَتَّى عَلَفَ شَاتِكَ وَمِلْحَ عَجِينِكَ(2).
احمد بن فهد در عده الداعی در مورد حدیثی قدسی: ای موسی هر آنچه نیاز داری از من بخواه حتی علف گوسفندت و نمک آشت را.
و روي أن أفضل ما يطبخ منه ماء و ملح.(3)
و روایت شده که بهترین چیزی که از آن غذا طبخ میشود، آب و نمک است.
الشِّهَابُ، قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص سَيِّدُ إِدَامِكُمُ الْمِلْحُ(4)
شهاب، رسول الله (ص) فرمود: آقا و سرور خورشهای شما نمک است.
وَ مِنْهُ، عَنْ بَكْرِ بْنِ صَالِحٍ عَنِ الْجَعْفَرِيِّ عَنْ أَبِي الْحَسَنِ الْأَوَّلِ ع قَالَ:لَمْيَخْصِبْخِوَانٌ لَا مِلْحَ عَلَيْهِ وَ أَصَحُّ لِلْبَدَنِ أَنْ يُبْدَأَ بِهِ فِي الطَّعَامِ.(5)
سفره برکت نمیگیرد وکامل نمی شودجز با نمک وبدن باشروع غذابه نمک اصلاح می شود.
عَنْهُ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ أَحْمَدَالْمُحْسِنِ الْمِيثَمِيِّ عَنْ مِسْكِينِ بْنِ عَمَّارٍعَنْ فُضَيْلٍ الرَّسَّانِ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍع قَالَ:أَوْحَى اللَّهُ تَبَارَكَ وَتَعَالَى إِلَى مُوسَى بْنِ عِمْرَانَ ع أَنْ مُرْقَوْمَكَ يَفْتَتِحُوا بِالْمِلْحِ وَيَخْتَتِمُوابِهِ وَإِلَّافَلَايَلُومُواإِلَّاأَنْفُسَهُمْ. (6)
و از او از ابن سماعه از احمد بن حسن میثمی از سکین بن عمار از فضیل رسان از فروه از ابی جعفر علیه السلام که فرمود: خدا به موسی وحی کرد که قومت را امر کن که به نمک افتتاح کنند وبه آن ختم کنند وگرنه ملامت نکنند مگر خودشان را.
عَنْهُ عَنِ الْقَاسِمِ بْنِ يَحْيَى عَنْ جَدِّهِ عَنْ مُحَمَّدِبْنِ مُسْلِمٍ عَنْ أَبِي عَبْدِاللَّهِ ع قَالَ قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ ع ابْدَءُوابِالْمِلْحِ فِي أَوَّلِ طَعَامِكُمْ فَلَوْيَعْلَمُ النَّاسُ مَافِي الْمِلْحِ لَاخْتَارُوهُ عَلَى التِّرْيَاقِ الْمُجَرَّبِ وَرَوَى بَعْضُ أَصْحَابِنَاعَنِ الْأَصَمِّ عَنْ شُعَيْبٍ عَنْ أَبِي بَصِيرٍ عَنْ أَبِي عَبْدِاللَّهِ ع.(7)
از او از قاسم پسر یحیی از جدش از محمد پسر مسلم از ابی عبدالله (ع) که فرمود: امیرالمومنین (ع) فرمود: در اول غذایتان با نمک شروع کنید، پس اگر مردم آنچه در نمک هست را میدانستند آن را بر پادزهر مجرب اختیار میکردند و بعضی از اصحاب ما این را از اصم از شعیب از ابی بصیر از ابی عبدالله (ع) نقل کرده اند.
تهیه کننده: سید مسعود بااوسی با همکاری حسین معینی
1- مکارم الاخلاق، طبرسي، ص 266
2-وسائلالشيعة / ج7 / 32 / 4 – باباستحب ابالدعاءفي الحاجةالصغيرةوكراهةتركه استصغارالها …..ص : 32
الفصولالم همةفي أصول الأئمة (تكملةالوسائل) / ج3 / 326 / باب 55 – ان هيستحب للانساناني طلب كلمايحتاجاليه منا لله صغيراكانأوكبيرا ….. ص : 325
3- من لايحضره الفقيه / ج3 / 486 / باب العقيقةوالتحنيكوالتسميةوالكنیوحلقرأسالمولودوثقبأذنيه والختان ….. ص : 484
الوافي / ج23 / 1344 / 10 ….. ص : 1344
4- بحارالأنوار(ط-بيروت)/ ج 63/394 / باب13الملحوف ضلالافت تاحوال اختتامبه…ص:394
5- بحارالأنوار (ط – بيروت) / ج63 / 396 / باب 13 الملحوف ضلالافت تاحوال اختتامبه …..ص : 394
6- المحاسن / ج2 / 592 / 19 باب الملح …..ص :
7- المحاسن؛ ج2؛ ص591
