همه چیز درباره زیتون

زیتون گیاه‌ بومی آسیای صغیر است که از 6000 سال پیش از طریق سوریه و فلسطین به سایر نواحی مدیترانه گسترش یافت.

زیتون از قدیمی‌ترین درختان شناخته شده در جهان است. کاشت این درخت در ۳۰۰۰ سال پیش از میلاد در جزیره کرت، مرکز ثروت این تمدن باستانی در عصر مفرغ بوده است، سپس کشت زیتون به یونان و روم گسترش یافته و در قسمت‌های مختلف جهان پراکنده شد.
استفاده از روغن زیتون در بسیاری از مذاهب و فرهنگ‌ها قدمتی دیرینه دارد و گاهی در مراسم ویژه سنتی و آئینی از آن استفاده می‌‌شده است.
تاریخچه زیتون در ایران
تاریخ ورود زیتون به ایران کاملا مشخص نیست که دقیقا چه زمان و توسط چه کسی وارد ایران شده است. ولی چیزی مشخص است زیتون در ایران سابقه بسیار طولانی دارد و به طور پراکنده و تک درخت در بیشتر نقاط کشور مشاهده می‌شود. سابقه استفاده از زیتون به عهد ساسانیان برمیگردد و این موضوع به خوبی در اثار باستانی شهر نیشابور مشاهده شده است.
کشت زیتون در ایران در استانهای زنجان، قزوین وگیلان ـ که دو استان زنجان و قزوین به ترتیب بیشترین سطح تولید زیتون کشور را دارا هستند. بر اساس آمارهای سال ۹۳ ـ بر اساس اسناد و مدارک موجود سابقه ۹۰۰ ساله دارد.
هم اکنون نیز با توصیه چند ساله جهاد کشاورزی در چندین استان کشور در مناطقی زیتون کاشته شده است از جمله استان‌های فارس، مازندران، گلستان، ایلام، اصفهان، و… ولی با توجه به کیفیت پایین محصول و پایین بودن مقدار روغن در بسیاری از مناطق کشور کاشت زیتون به صرفه نیست و کشاورزان بسیار از وضعیت به وجود امده ناراضی هستند.

 خواص دارویی
روغن زیتون طبیعی بدلیل ترکیبات معدنی، آلی، ویتامین‌ها و آنتی اکسیدانت‌ها دارای حداقل خواص زیر است؛
کاهش LDL کلسترل بد خون
جلوگیری از سرطان سینه (در صورت استفاده مستمر در رژیم غذایی)
جلوگیری از سرطان کولون (بدلیل ملین بودن با استفاده مستمر در رژیم غذایی)
جلوگیری از سرطان پوست (در صورت استفاده از پوشش موقت قبل از حمام آفتاب)
پایین آوردن فشار خون (با خوردن روزانه دوسوم قاشق غذاخوری بصورت خام)
جلوگیری کننده از گرفتگی عروق و بروز سکته قلبی و کمک به تسریع در بهبود بیمارانی که جراحی قلب نموده‌اند
پیشگیری از پوکی استخوان و کمک به رشد کودکان (بدلیل دارا بودن کلسیم بالا)
پیشگیری از آرتروروماتوئید (در صورت مصرف مستمر در رژیم غذایی)
جلوگیری از ریزش مو بدلیل داشتن مواد معدنی متعدد
مصرف مستمر روغن زیتون در رژیم غذایی بدلیل تنظیم عملیات گوارش و آثار مثبت متعدد پیری را به عقب می‌اندازد

روغن زیتون طبیعی 
روغن زیتون طبیعی که در شرائط ایده ال تهیه گردیده و تغییری در طبیعت آن ایجاد نشده باشد بدلیل طعم تلخ و سوزنده میوه زیتون (بدلیل وجود اسید اولئیک) عینا می‌بایستی از این دو ویژگی ذکر شده برخوردار و دارای بوی خوش میوه زیتون باشد. یعنی در هنگام مصرف و آزمایش در دهان احساس طعم تلخ و بوی مطبوع زیتون و در هنگام بلعیدن احساس سوزش مختصر در گلو بنمائید. که چنین مشخصاتی مختص روغن زیتون‌های درجه یک می‌باشد.
هر‌گاه طعم روغن زیتون‌های ارائه شده با مشخصات بالا فاصله داشته باشد نشان از تغییرات غیر مثبت در فرایند تولید میوه، نگهداری، انتقال، روغن گیری و انجام اختلاط با سایر روغنهای نباتی کم ارزش و همچنین دادن حرارت بالا در هنگام روغن کشی به منظور دریافت درصد روغن بیشتر می‌باشد. طعم بد برخی از روغن‌های بکر در ایران نیز می‌تواند حاصل مسائل یاد شده در بالا باشد لذا بعضاً پس از روغن گیری اولیه (یعنی بدست آوردن روغن طبیعی بودار) ناگزیر به طراحی مجموعه‌ای از ماشین های تصفیه و بوگیری شده‌اند تا بو و طعم ناخوش آیند روغن تولیدی را گرفته و در این مسیر مسلم است که بخش بیشتری از خواص مناسب روغن زیتون نیز از بین می‌رود. مصرف کنندگانی که با ویژگی روغن زیتون آشنا نیستند رنگ سبز را علامت خالص بودن آن می‌دانند. حال آنکه این ویژگی تنها مربوط به زمان برداشت محصول و روغن گیری می‌باشد. بدین معنی که هر‌گاه روغن گیری در مناسب‌ترین زمان یعنی وقتی دانه‌های زیتون رسیده و بنفش شده‌اند انجام گیرد رنگ روغن متمایل به زرد بوده و در این حالت روغن از ارزش غذایی بالا‌تر و طعم و عطر مناسب تری برخوردار خواهد بود.