آشنایی با لغات و اصطلاحات طب اسلامی ایرانی: فَرزِجَه
فَرزِجَه (Suppository for the vulva): شیاف. حمول. چیزی که زنان برای مداوا به خود بر گیرند. فرزجه تاجریزی جهت رفع سیلان حیض و رطوبات نافع است. اما حرمل سپید غربی که آنرا به یونانی مولی خوانند بیخ وی مانند بلیوس بود و چون سحق کنند و با روغن ایرسا فرزجه سازند و زن به خود […]
آشنایی با لغات و اصطلاحات طب سنتی: خناق
خناق (Diphtheria- asphyxia): حالتی است که در نتیجه انسداد حاد حنجره بعلت آلرژی، جسم خارجی، عفونت یا تومور ایجاد شده می شود، اغلب در اطفال یا نوزادان دیده می شود و با سرفه های عوعو مانند خشونت صدا و خور خور مشخص می شود. بیماری عدم نفوذ نَفَس به شش و به فارسی خناک و […]
آشنایی با لغات و اصطلاحات طب سنتی:خفقان (Palpitation)
تپش دل. طپیدن دل. حرکت اختلاجی که عارض قلب شود به سبب چیزی که باعث آزار آن شده است. چون لرزه ای که در نوبه عارض تمام تن شده باشد. قرشی گویند مقصود ما در مورد از لفظ اختلاج مفهوم آن نیست و اختلاج، حرکتی است که عارض می شود قلب را بسبب چیزی از […]
آشنایی با لغات و اصطلاحات طب سنتی: تقطیر(Distillation)
تقطیر(Distillation): عرق کشی. تبدیل مایع به بخار و تبدیل دوباره بخار به مایع توسط سرد کردن به منظور جدا سازی ناخالصی های مایع اولیه. چکانیدن و قطره قطره چکانیدن (منتهی الارب)، برون آوردن آب های لطیف اجسام و تصفیه آن. عملی است که به وسیله آن جسمی را تبخیر می کنند و بخارهای حاصل را […]
خلط بلغم
بلغم (humor. sputum): یکی از اخلاط چهارگانه. مایعی است که در معده تولید می شود و در بدن جایگاه خاصی ندارد و در تمام سطح بدن همراه با خون در جریان است. بلغم طبیعی در روند طبیعی خویش به خون تبدیل می شود. در واقع بلغم خون خامی است که در صورت پخته شدن به […]
آشنایی با لغات و اصطلاحات طب سنتی: اعضاء رئیسه
عبارت از دل و دماغ و جگر و غیره (آنندراج) باید دانست اعضائی که مبادی و اصول باشند برای قوایی که بدن در بقاء شخص یا نوع بدان نیازمند است اعضاءِ رئیسه گویند. و اعضاءِ رئیسه به اعتبار بقاءِ شخص، قلب کبد و دماغ است و به اعتبار بقاء نوع همین سه عضو با عضو […]
آشنایی با لغات و اصطلاحات طب سنتی: اَعراض نفسانی
اَعراض نفسانی (Symptomatic diseases – sensual accident): ناخوشی. امراض .عبارت از غم وهم و فرح و فزع و خجلت است (غیاث…) شادی و لذت و خشم و اندوه و ترس و ایمنی و اندیشه و امید و آنچه بدان ماند(از ذخیره…) کیفیاتی که عارض نفس شود بتبع انفعالاتی که او راست و آن شش حالت […]
فهرست جامع ترین کتاب های مرجع در تاریخ و متون پزشکی کهن اسلام و ایران زمین – بخش چهاردهم
اصطلاحات پزشکی (عربی پارسی) گردآورنده: وجیهه پناهی با مقدمه دکترمهدی محقق درباره کتاب: در این کتاب، لغات و اصطلاحات طب سنتی ایرانی از عربی به پارسی و از پارسی به عربی برای سهولت در امر ترجمه و تصحیح کتاب های طب سنتی، قرار گرفته است. ابدال الادویه (داروهای جایگزین) نویسنده: زکریای رازی ترجمه: دکتر […]