فهرست جامع ترین کتاب های مرجع در تاریخ و متون پزشکی کهن اسلام و ایران زمین – بخش بیستم
- دستورالاطبا فی دفع الطاعون و الوبا
نویسنده: موسی‌بن‌علی‌رضا ساوجی
تصحیح: دکتر مجید انوشیروانی
درباره کتاب: در جریان همه گیری وبا در تهران در سال 1262 هجری قمری، پس از فرار امرا و اغنیاء و اطباء از شهر، حکیم ساوجی به علاج مردم مشغول شده و آن گونه که نوشته، تعداد دو سه هزار نفر را درمان کرده است. نویسنده در باب دوم این کتاب به توصیفی از وبا پرداخته که با وجود اختلاف در ذکر علائم و نشانه ها در سایر وجوه یعنی تعریف و نشانه های حدوث و تدابیر عام و خاص درمان، چندان با مطالب پیشینیان دیگر گونه نیست.
- دو رساله در فواید سکنجبین و خواص مومیایی
نویسنده: محمدبن زکریای رازی
تصحیح: دکتراحسان مقدس
درباره کتاب: در رساله سكنجبین، رازی ابتدا به معرفی سكنجبین و ذكر ماهیت آن و سپس به ذكر فواید سكنجبین و ضررهای آن می‌پردازد اما در رساله خواص مومیایی، ابتدا مقدمه‌ای مفصل درباره تاریخچه كشف و استفاده از مومیایی در ایران باستان ذكر شده و در فصل‌های بعدی کتاب وی برخی فواید مومیایی و ضررهای آن را بیان می‌کند.
- دور ساختن هرگونه زیان از تن آدمیان (دفع مضارالكلیه عن الابدان الانسانیه بتدارك انواع خطاء التدبیر)
نویسنده: ابوعلی سینا
ترجمه: علیرضا عیاسیان
درباره کتاب: این کتاب ارزشمند پورسینا در برخی ضررها و سودهای اعمال روزمره از جمله هوا، آب، خوراک، نوشیدنی ها، حمام و … را بیان می نماید.
- راز درمان (3جلدی)
نویسنده: دکتر عبداله احمدیه
درباره کتاب: این کتاب شرح حال و درمان بیماران دکتر عبداله احمدیه می باشد که اغلب مردمی در سطح پایین اجتماع بودند.
- راهنمای تهیه شرح حال عمومی بیماری ها در طب سنتی ایران
نویسنده: دکتر امید صادقپور، دکتر سعید یارجو، دکتر مهرداد کریمی
درباره کتاب: در این کتابنحوه گرفتن شرح حال و مصاحبه با بیمار و استفاده از استدلال بالینی در ارزیابی و معاینه بیمار بیان شده است.
- مراقبت های پزشکی و پرستاری در اعمال یداوی طب سنتی ایرانی
نویسنده: دکتر علی اکبر جعفریان، نیره واحدی مزدآبادی، محمد توشیح، جمیله گودرزی معظمی
درباره کتاب:این کتاب به منظور آشنایی بیشتر گروه های پزشکی و پرستاری با اعمال یداوی طب سنتی و مراقبت های آن از کتب معتبر طب سنتی گردآوری و با توجه به اصول متخذه از کتب معتبر پرستاری طب جدید تلفیق و در نهایت تدوین گردیده است.
- رسائل ابن میمون الطبیه
نویسنده: ابو عمران موسی بن بن عبداله بن میمون القرطبی
تصحیح: دکتر احسان مقدس
درباره کتاب: مجموعه ای از رسائل پزشکی ابن میمون می باشد.
- راهنمای کلی برای روش شناسی تحقیق طب سنتی
نویسنده: دکتر محمدرضا شمس اردکانی، دکتر فاطمه فرجادمند
درباره کتاب:توجه جهانیان به طب سنتی و چگونگی ارزیابی و استفاده آن سازمان جهانی بهداشت را به نگاشتن این کتاب واداشته است.
- رساله افیونیه
نویسنده: حکیم عمادالدین محمودبن مسعودشیرازی
تصحیح: دکتر رسول چوپانی، وجیهه پناهی، دکتر امیدصادق پور
درباره کتاب: مطالب و جزئیّات این کتاب مبتنی بر تجربیّات شخصی نویسنده است و از جنبه‌های مختلفی می‌توان ﺁن را مورد بررسی قرار داد. این رساله پانزده باب درخصوص ماهیّت و طبیعت و خواصّ افیون و طرق امتحان ﺁن، منافع و مضارّ آن، مسمومیّت‌ها، دلایل ایجاد نشئه و منشأ اعتیاد به افیون، چگونگی دفع مضرّت‌های افیون، و چگونگی درمان اعتیاد به آن آمده است.
مولّف کتاب افیونیّه، عمادالدّین محمود بن مسعود، طبیب قرن دهم هجری، با توجه به سودها و زیان‌های افیون، خواسته مردم را به این نکته هشدار دهد که هرچند از این مادّه برای منظورهای مختلف پزشکی و داروئی استفاده می‌شود و آن را به عنوان یکی از «منوّمات» و «مرقّدات» یعنی خواب‌کننده و بیهوش‌کننده به هدف درمان بیماری‌ها یاد می‌کنند، ولی در حال عادی زیان‌های روحی و جسمی را در بر دارد که به حکم شرع و عقل، مصرف آن ممنوع است و باید از آن پرهیز نمایند.
- رساله پزشکی کودکان (تدبیر الصبیان)
نویسنده: محمدبن زکریای رازی
ترجمه: دکتر احسان مقدس
درباره کتاب: در این کتاب رازی ابتدا به زخم‌های عارضه در کودکان اشاره کرده و سپس به مباحث دیگری چون جرب در کودکان، بزرگی سر کودکان، باد کردن شکم کودکان، مننژیت کودکان، بی‌خوابی شبانه کودکان و بیماری صرع در کودکان پرداخته است.