بیان احوال شهرهای رومیّه و کیفیّت تدبیر آن – مطابق با ماه اول سال خورشیدی
حفظ تندرستی از دیدگاه حضرت ثامن الحجج (ع) در ماه فروردین که با ماه رومی “آذار” مصادف است
امام رضا (ع) در رساله الذهبیه می فرمایند:« برای تو شایسته آن است که تدبیر فصل های سال و ماه‌های رومی را در نظر داشته باشی و در هر فصلی باید از طعام ها و نوشیدنی های مخصوص استعمال نمایی و از بعضی خوراک ها اجتناب ورزی و برای حفظ صحّت و تندرستی در ماه های سال فرمودند:
ماه اوّل آذار است و تعداد ایّام آن سی روز است، و در آن ماه تعادل در شب و روز برقرار است. منافذ زمین گشاده و باز می شود و غلبه بلغم که مخالف با بدن است دفع می‌شود و امراض بلغمی نیز دفع می‌شود. در این دوره غذاها و گوشتهای لطیف و زردۀ تخم مرغ نیم برشت (نیم پخت) استعمال کن و شراب حلال با آب بنوش و از خوردن پیاز و ترشی ها که مضرّ اعصاب است اجتناب نما و در این ماه نوشیدن مسهلات موافق با اخلاط بدن بسیار نافع است تا اینکه فضول و مواد زائد زاییده شده در زمستان را از بدن تنقیه نمایند و فصد و حجامت را استعمال کن تا خون فاسد را از بدن اخراج نماید.
برای آن دسته از عزیزانی که علاقه مند به مطالعه اصل متن از روی نسخه اصلی هستند متن ذیل عرضه می گردد.
از برای تو آنچه سزاوار است ذکر او از تدبیر فصول سنه و ماه‌های رومیّه که واقعه‌ای در آن سال است در هر فصلی علی حده و آنچه استعمال باید نمود از اطعمه و اشربه و از آنچه اجتناب باید نمود و کیفیّت حفظ صحّت فرمود می‌فرمایند: «امّا فصل ربیع، پس او روح زمان است و اعدل فصول است و نموّ اجساد و تربیت او در آن است و به منزلۀ روح است در بدن.»
و اوّل ماه او آذار است و عدد ایّام او سی روز است، و در آن ماه تطیب لیل و نهار است و تفتیح مسامات زمین می‌شود و دفع می‌شود سلطنت بلغمی که مخالف با بدن است و دفع امراض بلغمی می‌شود در آن فصل و استعمال بکن در آن فصل اغذیۀ لطیفه و گوشتهای لطیفه و زردۀ تخم مرغ نیم برشت و بنوش شراب حلال را که بعد از این مذکور می‌شود با آب و اجتناب نما از خوردن پیاز و حوامض که مضرّ اعصاب است و بسیار نافع است در آن ماه شرب مسهلات موافقه تا اینکه تنقیۀ بدن نمایند از فضول متولّده در شتاء و استعمال بکن فصد و حجامت را تا اخراج نماید خون فاسد را.
[box type=”note”]منبع: حفظ الصحه و سیاست المدن، موسی بن علیرضا ساوجی، [/box]
[box type=”note”]ترجمه متن رساله الذهبیه،ص 43 [/box]
