توصیه بهداشتی: فقر آهن و کم خونی و توصیه های درمانی برای آن

امروزه یکی از شایع ترین مشکلات به ویژه در میان کودکان و زنان باردار، مشکل کم خونی است.
به اعتقاد طب سنتی، نسیم خنک (هوای پر اکسیژن) مرکب روح حیوانی است که به تمام اعضا می رود یعنی اکسیژن باید به تمام سلولها برسد تا تمام اعضا دارای روح حیوانی باشند. کسی که کم خونی دارد اغلب عضلاتش درد می کند و زود خسته می شود که علت این است که فقر آهن دارد و چون اکسیژن که به آهن یعنی جز هِمِ هموگلوبین می چسبد و به سلول داخل می شود به دلیل کمبود آهن دیگر نسیم خنک (هوای اکسیژن دار) به اعضا نمی رسد و در واقع روح حیوانی وارد آنها نمی شود و دائماً احساس خستگی می کنند.

علائم:
افراد کم خون، زود خسته می شوند، تپش قلب می گیرند، رنگشان پریده است، کم اشتها هستند، کم حوصله اند، برخی مواقع بعد از فعالیتها سر درد می گیرند و در حالت شدت کم خونی، ناخنهای قاشقی پیدا می کنند (وسط ناخن تو می رود و گود می شود).
ولی شایعترین علامت، ضعف و خستگی زودرس است.

درمان:
در طب امروزی درمان کم خونی غالباً با قرصهای شیمیایی حاوی مولکول آهن است که اگر چه مختصری هم مفید واقع شوند، ولی دارای عوارض زیادی هستند و بسیاری از افراد اصلاً نمی توانند خوردن آن را تحمل کنند ولی در منابع طب سنتی آمده است که افراد کم خون باید برنامه و درمانی برای خون سازی برای خود بگذارند و توصیه می شود روزانه آب آهن تاب میل کنند، سیب رنده شده را داخل ترکیب عرق بیدمشک و گلاب ریخته و بخورند (در ظرف چینی باشد بهتر است). گوشت قرمز و جگر به خصوص جگر شتر مصرف نمایند.قرص
البته با توجه به مزاجتان باید دستورات مذکور را انجام دهید، مثلاً اگر صفراوی هستید گوشت شتر اذیتتان می کند.

همچنین در رفع کم خونی باید چند مسئله ذیل را نیز مد نظر قرار دهید:
1-اگر خانمی هستید که مشکل کم خونی دارید باید بررسی شود آیا پریودهای شدیدی دارید و در هر دوره خون زیادی از دست می دهید؟ اگر این طور است بایستی این مشکل در وهله اول  حل شود.
2 – بایستی وضعیت معده و روده و کبد اصلاح شود تا مواد غذایی لازم را خوب هضم و جذب نماید و خونسازی موثری صورت پذیرد.
3-  از مواد غذایی خونساز مانند گوشت گوسفندی بصورت کباب و شیرینی های طبیعی مثل عسل، انجیر، خرما و انگور و مویز و شیره انگور و شیره خرما مرتباً استفاده کنید.
4- آب آهن تاب تغلیظ شده برای افرادی که دارای کم خونی یا فقر شدید آهن هستند، توصیه می شود و آنان می توانند به عنوان جایگزین آب نوشیدنی، تا زمان رفع فقر آهن از آن استفاده کنند یا اینکه یک تکه آهن را روی آتش حرارت دهید تا سرخ شود سپس داخل آب کنید این کار را چند بار تکرار کنید. سپس این آب را میل کنید.
استفاده از حسوم در هنگام پخت غذاهای آبدار نیز برای افراد کم خون توصیه می شود.
5- بادکش خون ساز نیز برای درمان توصیه می شود، معمولاً با یک دوره 5-6 ماهه این کم خونی ها به طور کامل رفع می گردد. مراکز خون سازی  بدن استخوانهای اسفنجی هستند. بادکش روی جناق سینه و بادکش از پشت روی مهره های کمر روزانه یکبار توصیه می شود.

تذکر:
– عوارض قرص های آهن:
مصرف قرص آهن در زمان بارداری باعث ایجاد بیش فعالی در کودکان می گردد. این گونه بچه ها قابل کنترل نیستند و تا زمانی که نوزاد هستند، دائم گریه می کند و فریاد می زند و اذیت می کند و مزاحم پدر، مادر و خانواده می شوند و وقتی راه افتادند چه از لحاظ کلامی و چه از نظر فیزیکی، شروع به تخریب کردن این و آن و وسایل می کنند و حرکات ناهمگون انجام می دهند و به نوعی بچه نیمچه خل می شوند که از علت های مهم آن مصرف قرص آهن در دوران بارداری است.
بعد ازتولد نیز مصرف قطره های آهن برای کودکان باعث سیاه شدن دندانها می گرددو به کبد لطمه می زند و در سنین بالاتر مصرف دائم آن، فرد را مستعد آلزایمر میکند.
برای رفع کمبود آهن در حالت شدید، آب آهن تاب تغلیظ شده (عرق خونساز) در نمایندگیهای معتمد عرضه شده است که سنتی است و در کنار رعایت تدابیر مربوط به کم خونی، به طور کامل کمبود آهن را جبران می کند و برای افرادی که کم خونی مختصری دارند و همچنین خانمهایی که کمبود آهن ندارند در دوران بارداری، می توانند ضمن رعایت تدابیر مربوطه از حسوم استفاده کنند، کفگیر حسوم را داخل قابلمه می گذارید تا درحین پخت غذا، باعث آزاد سازی آهن در غذا می گردد و کمبود آهن را جبران می نماید. گذاشتن طولانی مدت حسوم در ظرف پخت غذا باعث تیرگی رنگ غذا می شود که خطرناک نیست ولی فقط در صورت فقر آهن شدید این حد اشباع از آهن هفته ای یکبار توصیه می شود و در حالت سلامت، برای حفظ ذخایر آهن و جلوگیری از فقر آهن، گذاشتن 15 تا 20 دقیقه حسوم در حال جوشیدن کفایت می کند.
– حجامت در افراد کم خون:
افراد کم خون حتی کم خونی مینور می توانند حجامت نمایند ولی باید حجامت آنان سبک باشد و به اصطلاح طب قدیم یک شاخ و سبک حجامت کنند و از حجامت مکرر خودداری کنند. (مثلاً سالی دوبار می توانند حجامت سبک کنند)