خطر نشت مواد سمی از دندان‌های پرشده

استفاده از نوعی اسکنر قوی می‌تواند به نشت مواد سمی از دندان پر شده با آمالگام فلزی منجر شود.

پژوهشگران کشف کرده‌اند که کاربرد یک نوع دستگاه ام‌آر‌آی بسیار نیرومند که در تعدادی از بیمارستان‌های تحقیقاتی بریتانیا نصب شده گاه باعث نشت جیوه از دندان‌های پر شده با ماده فلزی پرکردن دندان (آمالگام) می‌شود که خطرناک است.

آنان در مقاله‌ای که در ژورنال رادیولوژی Radiology Journal منتشر شده گفته‌اند که قرار گرفتن در معرض این نوع دستگاه‌ها به مدت بیست دقیقه کافی است تا از دندان‌های پر شده با آمالگام نقره‌ای رنگ ماده سمی خارج شود. نویسندگان مقاله در عین حال تاکید دارند که برای گرفتن نتیجه قطعی در مورد خطرات این فرآیند به بررسی‌های بیشتری نیاز است.

البته در سال‌های اخیر، بیشتر دندانپزشکان از مواد سفید رنگ سرامیکی برای پرکردن دندان استفاده می‌کنند اما کاربرد آمالگام فلزی هنوز هم در بسیاری از دندانپزشکی‌ها رواج دارد.

این ماده به خصوص برای پر کردن دندان‌های عقب به کار می‌رود زیرا این دندان‌ها باید استحکام بیشتری داشته باشند و چون در معرض دید قرار ندارند، پرکردن آنها با ماده فلزی قابل قبول است.

با وجود هشدار کارشناسان رادیولوژی، انجمن دندانپزشکان بریتانیا گفته است که آمالگام فلزی کاملا بی‌خطر است و برای حدود ١٥٠ سال به عنوان ماده‌ای برای ترمیم دندان به کار رفته است. به گفته این نهاد، ایمنی و استحکام این ماده به اثبات رسیده و هنوز هم بهترین ماده برای بسیاری از مشکلات دندان است.

این انجمن گفته است که هنوز دلیل موجهی برای کنار گذاشتن این ماده در دست نیست مگر در مورد بیمارانی که قطعا نسبت به آن حساسیت دارند که البته وضعیتی بسیار نادر است.

در عین حال، انجمن دندانپزشکان بریتانیا پذیرفته است که در صورتی که احتمال بروز خطراتی در این مورد وجود داشته باشد، باید به تحقیقات ادامه داد.

در سال‌های اخیر استفاده از مواد سرامیکی برای پرکردن دندان گسترش یافته اما هنوز هم آمالگام فلزی مورد استفاده قرار می‌گیرد

نتیجه آزمایش

دکتر سلیم ییلماز، از دانشگاه آکدنیز ترکیه، شصت دندان پر شده با آمالگام فلزی را که کشیده شده بود آزمایش کرد. برای این منظور او تعدادی از این دندان‌ها را در معرض اسکنر ام‌آر‌ای معمولی که کم قدرت و تعدادی را در معرض اسکنر ام‌آر‌آی تسلا، که به مراتب قوی‌تر است قرار داد.

نتیجه آزمایش نشان داد که میزان جیوه آزاد شده در دسته دوم دندان‌ها به مراتب بالاتر از دسته اول بود. در عین حال، مشخص نیست که آیا مقدار جیوه خارج شده که حدود ٠.٧ واحد در یک میلیون است برای سلامت فرد زیان دارد یا نه.

اگر جیوه به مقدار معینی وارد بدن انسان شود می‌تواند باعث مسمومیت شود و به همین دلیل هم پارلمان اروپا تصویب کرده است که استفاده از آمالگام حاوی جیوه باید به تدریج کنار گذشته شود. البته انگیزه پارلمان اروپا حفاظت از محیط زیست بوده است.

وقتی آمالگام فلزی پرکردن دندان وارد محیط زیست می‌شود، جیوه آن توسط میکروب‌های آبزی به متیل مرکوری تبدیل و در فضا آزاد می‌شود. این ماده سپس به زنجیره غذایی به خصوص آبزیان راه می‌یابد و از آنجا از طریق خوردن ماهی، وارد بدن انسان می‌شود.

با وجود هشدار در مورد خطرات احتمالی دندان‌های حاوی آمالگام فلزی، پژوهشگران تاکید دارند که ام‌آر‌آی معمولی باعث آزاد کردن جیوه نمی‌شود و هیچ خطری ندارد و نگرانی فقط به احتمال خطر ناشی از آزاد شدن جیوه در صورت استفاده از دستگاه جدید ام‌آر‌آی مربوط می‌شود.