در کشمکش دم و بازدم
دیروز ۲۹ دی روز ملی هوای پاک بود. مانند سهل پوشنجی باید گفت که در گذشته همه‌جا از هوای پاک پُرنشان بود گرچه نام نداشت؛ حالا هوای پاک در تقویم نام دارد ولی نشانش نیست جز به کوهستان‌ها و دشت‌های دور...
از ابوالحسن سهل پوشنجی از عارفان قرن چهارم هجری قمری نقل شده است که:
«تصوف امروز نامی است بی‌حقیقت و پیش از این حقیقتی بود بی‌نام؛ یعنی اندر وقت صحابه و سلف این اسم نبود و معنی اندر هر کسی موجود بود، اکنون اسم هست و معنی نی». دیروز ۲۹ دی روز ملی هوای پاک بود. مانند سهل پوشنجی باید گفت که در گذشته همه‌جا از هوای پاک پُرنشان بود گرچه نام نداشت؛ حالا هوای پاک در تقویم نام دارد ولی نشانش نیست جز به کوهستان‌ها و دشت‌های دور…
اینک چهار نکته:
۱. هوا نخستین امر از ششگانه گریزناپذیر (سته ضروریه) در مکتب طب حکمت‌بنیاد ایرانی است که سلامت غایی در قلب و مغز و پیوستار نفس-بدن به آن وابستگی تمام دارد و هوای آلوده کلان‌شهرها، این هر سه رکن وجود را در ساحات زیستی و روانی و اجتماعی و معنایی دگرگون می‌کند. تمثیل خوشایندی نیست ولی گویی خود ما داریم این دُخان سوءمزاج‌آور بسیار گزندرسان را در وجود خودمان و فرزندانمان می‌دمیم و می‌دمیم.
۲. آلاینده‌های هوای ما از آسمان به زمین نازل نمی‌شوند؛ بلکه از زمین به آسمان می‌روند یعنی از همین جایی که همه ما ایرانی‌ها هستیم و رفتار می‌کنیم: جایی که در آن برای بهبود هوا اولویت پژوهشی و تحقیق حقیقی داریم یا نداریم، جایی که دانش‌آموز و معلم و دانشجو و استاد خلاق و گره‌گشا می‌پروریم یا نمی‌پروریم، بودجه و اعتبارات کافی برای بهبود هوا تخصیص می‌دهیم یا نمی‌دهیم، آن بودجه را درست بکار می‌بریم یا نمی‌بریم، خودروی خوب می‌سازیم یا نمی‌سازیم، و رفتارهای شخصی و جمعی برای بهبود هوا را تکرار می‌کنیم یا نمی‌کنیم.
۳. فقط و فقط بخشی کوچک از حل مساله بغرنج آلودگی هوا در حیطه طب و تدابیر پزشکی است. نگارنده پیش‌تر و بیش‌تر از نقل‌ها و گفته‌های کنونی، درباره تدابیر آلودگی هوا مطلب نوشته است اما در جایگاه یک شهروند ایرانی باید بپرسیم که چرا و چگونه هوا هرسال آلوده‌تر می‌شود؟ چرا برای کاهش آلاینده‌ها کار موثری رخ نمی‌دهد؟ راه دور نرویم و به اگزوز اکثر اتوبوس‌های شهری نگاه کنیم که در اختیار یک سامانه مدیریت متمرکز است و ربطی به دستگاه موازی ندارد. آیا بهسازی ناوگان شهری اهمیتی در بهبود هوا ندارد؟ آیا گسترش وسایل حمل و نقل برقی یکی از راه‌های کارآمد نیست؟
۴. حفظ الصحه، فقط اندرزهایی نیست که ما پزشکان در مطب به بیماران سفارش کنیم. حفظ صحت مردمان این سرزمین کهن، وابسته به کوشش هم‌آهنگ سیستمی ملت‌دولت است و تا وقتی همه اجزاء به این موضوع اهتمام جدی نکنند کار از سوی پزشکان سنتی یا مدرن، حتی با حضور ابن‌سینا و بقراط و جالینوس از سویی و رودلف ویرشو و لویی پاستور از سوی دیگر به سر و سامان نمی‌رسد.
به امید روزهایی برای نفس عمیق و بی‌هراس از دود و دم
@Hikmatbasedmedicie
کدمطلب: M98103001
