شباهت طراحی سقف مسجد شیخ لطف اللّه اصفهان با نورون های مغز انسان
توضیحات مجله Cell Reports راجع به طرح روی جلد اخیرش:
نورون های مجاور می توانند آرایش های درختی دندریتی به صورت غیر هم پوشان تشکیل دهند؛ بدین پدیده کاشی کاری دندریتی گفته می شود.
ییپ و هاینمن نشان داده اند کاشی کاری های دندریتی می توانند به عنوان نتیجه فرعی و غیر مترقبه ای از مکانیسم های شکل گیری الگوهای دندریتی موجود تکامل یافته باشند.
عکس کاور مجله، کاشی کاری پیچیده ی مسجد شیخ لطف الله اصفهان را نشان می دهد.
نورون ها ماشین های پیچیده ای هستند که برای عملکرد مناسب، وابسته به هندسه متفاوت شان هستند. اشکال دقیق آن ها شامل الگوهای پیچیده ای از آرایش درختی دندریت ها می باشند.
دو مکانیسم کلیدی الگودهی دندریت ها، خود احترازی و کاشی کاری می باشند:
۱. خود احترازی دندریت ها به واسطه دافعه دندریت های خواهر متعلق به یک نورون صورت می پذیرد و سبب می شود آن ها با بازشدن نسبت به یکدیگر یک سطح بزرگی را پوشش دهند.
خود احترازی نیازمند مولکول های چسبندگی از خانواده های بزرگ و متنوعی می باشد – هزاران ایزوفرم اسپلایس شده ی Dscam1 در دروزوفیلا و ده ها ترکیب پروتئین های پروتوکادهرین در شبکیه و مخچه پستانداران – به این صورت که گویی هر نورون تنها خودش را شناسایی می نماید و نه نورون های همسایه را.
۲. در مقابل، کاشی کاری دندریتی شامل رشد مقید شده ی آرایش درختی دندریت های نورون های مجاور می شود؛ به صورتی که موقعیت های مجزایی را با کمترین همپوشانی اشغال می کنند.
کاشی کاری در نتیجه ترکیبی از مکانیسم های تنظیمی فواصل بدنه سلولی و اندازه ی آرایش درختی دندریت، شکل می گیرد. در این مقاله به نقش دافعه ی دوجانبه در کاشی کاری پرداخته شده است:
