پونه یا سرسم
? پونه از نظر حكماى طب سنتى گرم و خشك است. پونه گياهى است علفى چندساله ساقه آن استوانهاى، بلندى آن در حدود 5/ 0 متر برگهاى آن تقريبا بدون دمبرگ، سبز، تيره، بيض ىشكل، نوك تيز، با دندانه و در اثر فشردن بوى قوى اسانس پونه از آن استشمام مىشود.
? در پايه هايى از گياه كه در آب مى رويند اين بو خيلى كم و در مواردى وجود ندارد. گلهاى آن به رنگ صورتى يا بنفش به صورت گروهى از گلهاى كوچك در بغل برگ و ساقه در تابستان ظاهر مىشود.
? در ايران در مناطق شمالى ايران در مازندران و گيلان در اطراف رشت و در ماسه زارهاى غازيان و نقاط
? مرطوب لاهيجان به طور خودرو ديده مىشود.
? در مازندران نوعى از آنكه پونه آبى است با نام محلى سرسم خوانده مىشود.
? خواص
? بسيار لطيف كننده است و نافع اخلاط سينه، سياه سرفه، سوزش خراش سينه، سكسكه
و است.
? آشفتگى، دل به همخوردگى،باد شکن،ضد نفخ استسقا، یرقان و ازدياد ترشح عرق مفيد است.
? مدر است و قاعده آور.گر شياف آن در مهبل استعمال شود براى تسهيل اخراج جنين و مشيمه مؤثر است. ماليدن دمكرده آن براى رفع خارش و دفع گازهاى رحم و رفع اسستى رحم مفيد است.
? به عنوان ترياق و ضد سم جانوران گزنده سمى بسيار نافع است.
? ماليدن سوخته گياه براى تقويت لثه هاى دندان نافع است.
? استشمام بوى آن براى رفع غشى مفيد است.
? پونه مضر رودهها است و از اين نظر بايد با كتيرا خورده شود. مقدار خوراك پونه تا 8 گرم.
? نوع مصرف معمولا شاخه هاى گلدار و برگ آن را به صورت دمكرده و ساير انواع دارويى مانند نعنا تهيه و خورده مىشود.
ا