علیرضا مهدوی در آستانه هفته ملی دیابت با تاکید براهمیت نقش خانواده در کاهش ابتلا به بیماری دیابت در به پایگاه خبری وزارت بهداشت، گفت: با توجه به اینکه فرد در ابتدا در بستر خانواده متولد شده و پرورش پیدا می‌کند، عادات غذایی و سبک زندگی را در این بستر فرا می‌گیرد و از آنجا که ابتلا به بیماری دیابت مخصوصا از نوع2 رابطه زیادی با شیوه زندگی فرد دارد، بنابراین باید به این بخش توجه بیشتری شود.
مهدوی با بیان اینکه بیماری دیابت با روند افزایشی در سراسر جهان روبرو است، افزود: تقریبا از سه دهه قبل موجی از بیماری دیابت نوع2 در دنیا آغاز شده و روبه افزایش است و بیماری دیابت را می‌توان بزرگ‌ترین اپیدمی قرن دانست چراکه تاکنون هیچ بیماری در دنیا با این سرعت رشد نکرده است، اما در ایران طبق هدف گذاری‌ها، روند روبه رشد بیماری دیابت تا سال 1404 باید متوقف شود.
وی با اشاره به آمار جهانی ابتلا به بیماری دیابت نوع2، خاطر نشان کرد: در حال حاضر 420 میلیون فرد 20 تا 70 ساله در دنیا به بیماری دیابت نوع2 مبتلا هستند و این آمار تا سال 2045 بیش از 690 میلیون نفر در جهان خواهد رسید.
این مسئول وزارت بهداشت، درخصوص آمار مبتلایان به دیابت نوع2 در ایران گفت: در ایران 11 درصد افراد بالای 25 سال (بیش از 5 میلیون نفر) با تشخیص دیابت نوع2 و 18 درصد افراد بالای 25 نیز پره دیابتیک(پیش دیابت) شناسایی شده‌اند.
پیش دیابت، زنگ خطر سلامت
مهدوی درخصوص افراد پیش دیابتیک اظهارداشت: پیش دیابت در حقیقت «پیش تشخیص» دیابت است و می‌‌توان آن را به منزله نشانه هشدار تلقی کرد. پیش دیابت عارضه ‌ای است که در آن میزان گلوکز (قند) خون بالاتر از حد طبیعی است، اما این افزایش به اندازه‌‌ای نیست که دیابت محسوب شود.
پیش دیابت بیانگر این است که چنانچه تغییرات ضروری در شیوه زندگی به وجود نیاید، در آینده دیابت نوع2 بروز خواهد یافت. اما خوشبختانه می‌‌توان از تبدیل پیش دیابت به دیابت نوع2 جلوگیری کرد. با داشتن رژیم غذایی سالم، کاهش وزن، حفظ وزن مناسب و فعالیت بدنی منظم و مستمر می‌‌توان میزان قند خون را به حد طبیعی بازگرداند. عوارض قلبی دیابت در شرایط پیش دیابت هم به وجود می‌آیند.
وی در ادامه با اشاره به جامعه هدف بیماران دیابتی افزود: افراد بالای 30 سال که اضافه وزن دارند و در معرض چاقی هستند، بیشترین مبتلایان به دیابت را تشکیل می‌‌دهند.
معاون دفتر مدیریت بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت درخصوص اقداماتی که وزارت بهداشت در جهت شناسایی و کنترل بیماری دیابت انجام داده است، توضیح داد: وزارت بهداشت از سال 83 برنامه کشوری پیشگیری و کنترل بیماری دیابت نوع2 را با غربالگری و بیماریابی آغاز کرده است و در سال 89 نیز برنامه شهری کنترل و شناسایی بیماری دیابت به آن افزوده شد. از سال 1393 نیز با شروع طرح تحول سلامت و ادغام خدمات که در راستای آن در تمامی پایگاه‌های بهداشت مراجعه کنندگان از لحاظ عارضه‌های قلبی و عروقی مورد بررسی قرار می‌گیرند و در کنار آن غربالگری بیماری دیابت نیز برای آنها انجام می‌شوند، بیماران پس از شناسائی مراقبت می‌شوند.
چاقی و خطر افزایش بیماری دیابت
مهدوی با تاکید براینکه چاقی ارتباط زیادی در ابتلا به بیماری دیابت دارد، تصریح کرد: افراد چاق با زندگی کم تحرک، بیشتر از سایر افراد، مستعد ابتلا به دیابت هستند. چاقی و کم تحرکی بدنی عوامل خطرزایی برای دیابت قندی نوع2 بوده و کاهش وزن در کوتاه مدت، حساسیت به انسولین و ترشح انسولین را بهبود می‌بخشد.
وی با بیان اینکه 85 درصد بیماران مبتلا به دیابت نوع2 چاق هستند، عنوان کرد: با توجه به اهمیت چاقی در ایجاد اختلالات متابولیکی و نقش اسید‌های چرب آزاد خون و چربی احشائی در مقاومت به انسولین، می‌توان نتیجه گرفت که ارتباط تنگاتنگی بین چاقی و دیابت نوع2 وجود دارد و بررسی عوامل منجر به چاقی در سنین اولیه عمر و سال‌های ابتدایی نوجوانی نتایج بهتر و دقیق تری در درمان افراد بیمار خواهد داشت.
مدیر برنامه کشوری پیشگیری و کنترل دیابت وزارت بهداشت گفت: عوامل زیادی وجود دارند که احتمال ابتلا به دیابت را افزایش می‌‌دهند که سن، نژاد، بارداری، استرس، برخی داروها، ژنتیک و سابقه‌ خانوادگی، کلسترول و چاقی از این عوامل هستند. در میان این عوامل، چاقی یا اضافه وزن بیش از بقیه خطر ابتلا به دیابت نوع2 را افزایش می‌‌دهد. بیش از ۹۰ درصد افرادی که از دیابت نوع دو رنج می‌‌برند، مشکل چاقی یا اضافه وزن دارند. با اضافه وزن یا چاقی به بدن فشار بیشتری برای استفاده از انسولین وارد می‌ شود که نتیجه‌ این امر افزایش خطر دیابت است.
ورزش و تحرک بدنی، موثر در کاهش دیابت
وی درخصوص نقش ورزش در کاهش روند ابتلا به بیماری دیابت، اظهارداشت: بهره‌گیری از ورزش و رژیم غذایی حتی برای افراد سالم که قصد پیشگیری از ابتلا به بیماری دیابت را دارند بسیار حائز اهمیت است. به طوریکه افراد در معرض خطر با انجام تمرینات منظم ورزشی می‌توانند از بروز دیابت تا حد زیادی جلوگیری کنند. در افراد مبتلا به دیابت انجام تمرینات ورزشی کمک زیادی به کنترل وزن، تعادل بهتر قند خون، کاهش نیاز به داروها و انسولین، متعادل نگه داشتن چربی خون و کاهش ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی می‌کند.