اصطلاحات پزشکی در فرهنگ و ادب فارسی قاروره (ادرار، رسوب)

? قاروره در لغت به معنی ظرف شیشه ایی است و در اصطلاح طب سنتی همان شیشه ای است که ادرار را در آن می ریختند تا به طبیب نمایانده شود و طبیب از آن به نوع بیماری پی ببرد.

? این واژه در متون کهن مجازاً به معنی ادرار آمده است.ادرار که با نام های دیگری همچون آب،بول،پیشیار،بیسیار،پیشاب،تفسره و دلیل نیز کاربرد داشته است از جمله نشانه های مهم تشخیص مرض به شمار می رفته است.1

? ابن سینا در کتاب اول قانون سیزده فصل را تحت عنوان «گفتار عمومی درباره ی معاینه ی ادرار» به این موضوع اختصاص داده و به دلیل اهمیت آن در تشخیص بیماری توضیحات مفصلی در این باره آورده است:

? «برای تشخیص بیماری از طریق معاینه ی ادرار قبل از هر چیز شرایط زیر باید رعایت شود:

? ادرار باید نخستین ادرار بامدادی باشد که در طول شب حاصل شده است و مدت زیادی در مثانه بوده است. شخصی که ادرارش معاینه می شود باید از شب قبل،از تناول آب و خوراک خودداری کرده باشد.

نوشته های مشابه

? نیز نشاید حرکات و رفتاری از وی سر بزند و یا حالات روانی بر او وارد شده باشد که سبب دگرگونی ادرار می گردند.

? مثلا روزه دار نباشد،شب بیداری نکشد،از کار خسته نشده باشد،گرسنه نمانده باشد و خشم بر او چیره نشده باشد زیرا همه ی این حالات و کردارها رنگ ادرار را از وضع طبیعی خارج می سازند.»

? وی در همین ارتباط نیز توصیه می نماید« باید همه ی ادرار را در شیشه ی فراخ ریخت نباید از آن چیزی کم شود. و باید معاینه ی آن وقتی انجام گیرد که کاملاً در شیشه آرامش یافته است.

? علاوم اولیه ی ادرار از وضع کبد و از مجرای مواد مائی و چگونگی رگ ها خبر می دهند و از طریق آنها می توان بیماری های دیگر را شناخت.

? صحیح ترین علائمی که می توان از ادرار به دست آورد علائم کیفیت کبد و به ویژه وضع اندام های خدمتگزار کبد است.2»

? بنابر گفته ی جرجانی رقیقی و روشنی ادرار دلیل ضعف طبیعت است:

? «اگر بول رقیق و روشن همچون آب بیرون آید و تیره نشود نشان ضعیفی و عاجزی طبیعت باشد.3»

? گاهی در برخی از متون کهن همچنین بعضی از شواهد شعری فارسی همراه با قاروره واژه ای رسوب به کار رفته است.

? منظور از رسوب به گفته ی ابن سینا « رسوبی که بعد از آرامش ادرار در شیشه به کلی ته نشین می گردد.1»

✴️ نبض و قاروره و رسوب و علل
داخل و خارج و فساد و خلل5

منبع: برگرفته از کتاب اصطلاحات پزشکی در ادب فارسی از دکتر اکرم گلشنی     

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

برای برقراری امکان تعامل با شما کاربر محترم خواهشمند است شماره همراه خود را در فیلد مربوطه وارد نمایید.شماره موبایل شما در سایت منتشر نخواهد شد.

دکمه بازگشت به بالا