حکایات و قصه هایی از احوال بیماران مراجعه کننده به محمد ابن زکریای رازی- بخش ششم

بنام خداوند جان و خرد

حکایات و قصه هایی از احوال بیماران مراجعه کننده به محمد ابن زکریای رازی

مطالب پی در پی و متوالی که به صورت دوره ای به سمع و نظر مخاطبان می رسد تاریخچه ها و حکایات طبی است که رازی پزشک نامی ایران در هزار و اندی سال قبل بر اثر تجارب و مشاهدات خود بر روی بیماران برشته تحریر درآورده است. که در رساله ای به نام قصص و حکایات المرضی آمده است.

ادامه مقدمه:

5- نظر نویسندگان باختر درباره رازی – مورخین اروپائی نیز مانند مورخین اسلامی در باب محمد زکریا رازی عقیده مند میباشند که وی نابغه ای بزرگ و طبیبی عالیشان است.

گاستیلیوتی[1] استاد تاریخ طب دانشگاه پادوا ایتالیا را «امیر پزشکان زمان» خود نام داده است.

و ما عیناً ترجمه فرانسوی عقیده ایکه این دانشمند درباره رازی دارد و توسط آقایان J.Bcrtrand ، F. Gidon بیان داشته ذیلاً می نگاریم:

در دائره المعارف اسلامی[2] در باب محمد زکریای رازی بدین شکل اظهار نظر گردیده است:

باز در جای دیگر درباره رازی مینویسد:

بدین معنی که وی را بحق بزرگترین طبیب عالم اسلام میداند. شادروان پرفسور ادوارد برون[3] در کتاب خود موسوم به طب عرب چنین نوشته است: « آنقدر که مسلم و واضح است آنکه ابوبکر محمد بن زکریای رازی در طب بالاتر از بوعلی سینا که از او استادتر است بوده و محتمل است بزرگترین طبیب عالم اسلام باشد». دکتر ماکس نوی بورگر[4]  آلمانی در کتاب تاریخ طب خود نیز بر این عقیده است که: « رازی بزرگترین طبیب عالم اسلام میباشد و نمیتوان کسی را بالاتر از او دانست».

دکتر دنالد کمپل انگلیسی[5] در کتاب معروف خود «طب عرب و نفوذش در قرون وسطی» درباره رازی چنین می گوید: «با ذکر نام رازی یا بهتر بیان گردد ابوبکر محمد بن زکریای رازی (926- 841 م.) به کاملترین دوره طب عرب میرسیم وی بزرگترین و مشهورترین و شاید زبردست ترین نویسندگانی است که طریقه و افکار بقراط و جالینوس را بسیار خوب شرح داده است».

دکتر رنو در جشن هزارمین سال رازی در پاریس بسال 1932 میلادی چنین گفت:

در کتاب تاریخ طب تألیف میر شتینگ و کارل زودهف[6]

محمد زکریای رازی را بنام بزرگترین طبیب کلینیکی عالم اسلام مینامد و مقام شامخ استاد را بیان میدارد. پس از آن شرح مبسوط در باب آثار این طبیب بزرگ و تألیفات وی در عالم طب بیان میدارد که اگر بخواهیم بشرح تمام نظروی بپردازیم بسیار مفصل و مشروح و باعث اطاله کلام خواهد شد.

مؤلف مزبور گوید: «اثر طب رازی در طب اروپا قرون متمادی برقرار بوده است، کتاب بزرگ وی که حاوی نام داشته و بزبان لاتین نیز ترجمه گردیده مدتها مرجع طالبین علم طب بوده است».

پس از آن مؤلف بشرح سایر کارها و عملیات رازی پرداخته و مجدداً در قسمتهای دیگرکتابش که از علم الامراض و اصول تداوی است سخن میراند و عملیات مکتبهای مختلفه طبی عالم را شرح و بسط میدهد و رازی را بنام بزرگترین طبیب کلینیکی اسم میبرد».

در حقیقت بهتر از هر کس نوی بورگر آلمانی و میرشتینگ و زودهوف دریافته اند که رازی در میان پزشکان دوره اسلامی بزرگترین طبیب کلینیکی است.

در کنفرانسی که بسال 1913 میلادی در لندن «در باب زندگانی و کارهای رازی» در کنگره بین المللی طب تشکیل گردید ج. س. ا. رنکینس مقام وی را در طب و طبابت بسیار عالیشان ذکر کرده است.

آقای م. پ. منتریه (M. P. Menetrier) در جشن هزاره رازی در پاریس طی سخنرانی خود بنام «طب عرب و اثر آن در تاریخ و نفوذش در طب فرانسه» رازی را بنام « طبیب بزرگ» نام برده است که با کمال دقت و سادگی گفته های بقراط را بیان داشته است.

[1] کتاب تاریخ طب تألیف آ. کاستیلیوئی استاد تاریخ طب در دانشگاه پادوا (از شهرهای شمال شرقی ایتالیا) تألیف بسیار نفیسی است که بزبان ایتالیائی برشته تحریر درآورده و به بسیاری از السنه ترجمه شده است. ترجمه فرانسه آن توسط J. Bertrand F. Gidon  )  بسال 1931 میلادی چاپ شده است.

دائره المعارف اسلام[2]

رجوع شود به شماره (1) و (2) حواشی.[3]

[4]. M. Nerburger

[5]  طب عرب و نفوذش در قرون وسطی، تألیف دکتر نالد کامپل انگلیسی () این کتاب در تاریخ طب اسلامی و اثر آن در قرون وسطی در دنیا مخصوصاً اروپا میباشد و در نوع خود کتاب کم نظیری است.

تاریخ طب تألیف میرشتینک و کارل زودهوف[6]

ox type=”note”] (منبع: کتاب قصص و حکایات المرضی از حکیم محمد ابن زکریای رازی – ترجمه و اهتمام دکتر محمود نجم آبادی) [/box]