چکیده مقاله ای از مقالات برگزیده اولین کنفرانس طب اسلامی ایرانی: اهمیت مزاج شناسی در طب اسلامی
اهمیت مزاج شناسی در طب اسلامی
کلیدواژه:مزاج، طبیعت، تشخیص بیماری، طب یهودی، طب جدید، طب اسلامی، تغذیه، آزمایش،چشم زخم
حجت الاسلام و المسلمین علیرضا ولی زاده ، حجت الاسلام و المسلمین محمد سعیدی مهر ،
محمّد علی نظری زاده، دکتر حسین روازاده
چکیده:
هر مکتب طبی بر اساس نوع نگاهی که به خلقت، انسان و بیماری دارد، مبنایی برای طبابت و درمان دارد.
علل بیماری، روش پیشگیری، راه تشخیص و شیوه درمان در مکاتب طبی مختلف، متفاوت است.
علت بیماری در طب غربی (آلوپاتی، هاریسونی، طب مولکولی) معمولا پنج عامل مهم دارد:
عوامل عفونی، افزایش یا کاهش ویتامین، عوامل ژنتیکی (ارثی)، عوامل هورمونی و غدد درون ریز،
بیماری‌های خودایمنی
اما علل بیماری در طب اسلامی ایرانی دو عامل را در نظر می گیرد:
کم و زیاد شدن اخلاط یعنی تمام هورمون‌ها، ویتامین‌ها، ویروس‌ها، آنزیم‌ها و بیماری‌های ژنتیکی در اثر کم و زیاد شدن یکی از اخلاط هست و دیگرعوامل معنوی (چشم زخم و اجنّه و …)
روش پیشگیری در طب غربی
با استفاده از چکاب و واکسن است. که هر دو احمقانه هست. ولی روش پیشگیری در طب اسلامی
اصلاح سبک زندگی. یعنی شیوه خوردن، خوابیدن، لباس پوشیدن، تحرّک و …
و مصرف آب و میوه و سبزی و حبوبات و … همگی در پیشگیری از بیماری‌ها مؤثر است و به جای انواع چکاب و واکسن احمقانه باید شیوه زندگی را اصلاح کرد.
راه تشخیص در طب غربی بر اساس آزمایشات یا مشاهده با چشم هست. آزمایش ادرار، مدفوع، خون، مغز نخاع یا دیدن به وسیله دوربین در سونوگرافی و آندوسکوپی و … .
ولی برای تشخیص در طب اسلامی ایرانی به جای آزمایشهای مکرّر و احمقانه، باید از راه علائم تشخیص داد. حواس، تنها راه درک علائم بیماری است.
هیچ مرضی نیست مگر اینکه حداقل یک علامت محسوس داشته باشد. پس مرض بی‌علامت، اساساً وجود ندارد. مهم ترین شاخص سلامت بدن افعال آن است که از طریق بررسی علائم صورت خواهد گرفت.
مهمترین اختلالات محسوس مانند: آلام (کمر درد، سردرد، معده درد، شکم درد، پادرد)، بو (بوی بد دهان، بوی بد پا، بوی تعفن از بدن، بوی بد خون)، الوان (تیرگی پوست، رنگ جوشها، رنگ زبان)، اورام (ورم هردوپا، ورم شکم، ورم زیربغل)، اصوات (صدای شکم، گرفتگی صدا) تغیر رنگ، خشکی یا رطوبت عضو، چرک، خونریزی، گرفتگی
- المنصوري في الطب( ترجمه)، رازى، محمد بن زكريا، مترجم: ذاكر، محمد ابراهيم، مصحح: حازم بكرى صديقى، دانشگاه علوم پزشكى، تهران، 1387 ه. ش
- من لا يحضره الطبيب،رازى، محمد بن زكريا، مصحح: محمد امين الضناوي، دار ركابي للنشر، قاهره، 1419 ه. ق
- تدبير الحبالى و الأطفال و الصبيان و حفظ صحتهم، بلدى، احمدبن محمد، تصحیح: محمود حاج قاسم، دارالرشيد للنشر، بغداد،1980 م
- اختیارات بدیعی، انصاری شیرازی، علی بن حسین، (حاجی زین العطار)، تصحیح: میر، محمد تقی، رازی، تهران،1371هـ .ش
- اصطلاحات پزشكى در فرهنگنامههاى كهن عربى- پارسى، پناهى، وجيهه، المعى، تهران، 1391 هـ . شچاپ اول
- پزشكي سنتي و عاميانه مردم ايران با نگاه مردم شناختي،، جانب اللهي، محمد سعيد، مؤسسه انتشارات اميركبير، تهران،1390 هـ . ش، چاپ اول
- تاريخ پزشكى ايران و سرزمينهاى خلافت شرقى: سيريل، الگود، ترجمه: دكتر باهر فرقانى، انتشارات امير كبير، تهران 1371 ه- ش.
- تاريخ عالم آراى عبّاسى: اسكندر بيك تركمان، به اهتمام: شاهرودى، نشر طلوع و سيروس، تهران، 1364 ه- ش.
- تحفة المومنین، حکیم مومن ، حكيم مؤمن، سيد محمد مؤمن بن محمد زمان، نور وحى، قم، 1390 هـ . ش
- التصریف لمن عجز عن التأليف، زهراوى، خلف بن عباس،محقق/ مصحح: صبحى محمود حمامى، مؤسسه الكويت للتقدم العلمي، إدارة الثقافة العلمية، كويت، 2004 م
- خلاصة الحكمة، عقیلی خراسانی شیرازی، محمد حسین بن محمد هادی، مصحح/ محقق: ناظم، اسماعیل، مؤسسه مطالعات و تاریخ پزشکی طب اسلامی و مکمل؛ اسماعیلیان، قم، 1385 هـ . ش
- دقائق العلاج، كرمانى، محمد كريم بن ابراهيم، مترجم: عيسى ضياء ابراهيمى، چاپخانه سعادت، كرمان، 1362 هـ . ش، چاپ اول
- ذخیره خوارزمشاهی، سید اسماعیل جرجانی، نسخه خطی مورخ 603 هـ . ق، چاپ عکسی، به کوشش: سیرجانی، سعیدی، بنیاد فرهنگ ایران، تهران، 1355هـ .ش
- الذخيرة في علم الطب (معالجة الأمراض بالأعشاب)، ثابت بن قره، تصحیح: مزيدى، احمد فريد، دار الكتب العلمية، بيروت، 1419 هـ . ق
تذکر: حق انتشار مخصوص موسسه احیای سلامت بوده و هرگونه کپی بدون مجوز کتبی ممنوع است و توسط سیویلیکا (مرکز انتشارات مقالات علمی کشور – مرجع دانش) پیگیری می شود.
کدمطلب: Dr980602
