تب لرزه(تب و لرز، تب لرز) چیست؟
07تب لرزه یکی از انواع بیماری های همراه با تب است که در آنها بالا رفتن درجه حرارت،سریع،شدید و با لرز همراه است.
مکانیسم این بیماری چنان است که در نتیجه ی مسمومیت، سطح حرارت در مرکز عصبی تنظیم حرارتی ناگهان بالا می رود حال آنکه در این هنگام هیچ تغییری در میزان حرارت خون و درجه محیطی بدن پیدا نشده است.
این وضع که شبیه به پایین آمدن درجه حرارت خون است تولید لرز می نماید.
قانون//4/67
ابن سینا معتقد است اگر کسی به تب سخت مبتلا شود امکان دارد از اثر بیماری ناتوان شده و حالت لرزش به او دست دهد. وی درباره ی لرزی که با تب همراه است چنین می گوید:
«در تب های طولانی اگر حالت لرز و تکان و حالت چندش بر بیمار آید بسا ممکن است که نوید بهبود یافتن بیمار باشد.
زیرا این حالت نشان از آن دارد که ماده ی خلط به وجود آورنده تب – که در داخل رگ ها بود- تکان خورده و از رگ خارج شده است
اما اگر ماده نرسیده و ناپخته باشد یا این حالت در هنگام بحران تب طولانی رخ دهد و بعد از لرزش و چندش همراه تب است و از چیره شدن نیروی طبیعی انسان بر ماده نیست.
بلکه دلیل آن است و لبریز کرده است و این حالت لرزش نتیجه ی سرریز شده ی ماده ی زیاد از ظرفیت رگ است.
رک:لغت نامه دهخدا
جرجانی به چنین تبی که همراه با لرز است نافض می گوید:«تب های با لرزه که آن را به تازی نافض گویند و رعده نیز گویند.
ذخیره/237
گاهی خوردن غذا بیش از حد و هضم نشدن آن موجب تب لرزه است:
« بسیار باشد که مردم طعامی خورد و حرارت میل به سوی زندرون کند تا به هضم مشغول شود. ظهر تن طد ماند و بدان سبب سرما و لرز پدید آید.»
بی شک بود مولد تب لرزه ی نیاز
نا منهضم غذای امل بر سر غذا
انوری
گاهی نیز به گفته ابن سینا تب لرزه از زخم است.
«ممکن است پیدا شدن درد در اندامی مانند سر،چشم… و یا درد ناشی از دمل و زخم و غیره سبب اشتعال و گرمی روان شوند و تب بوجود آورند.»
قانون
ز گرمی بر آن کوکبه بانگ زد
که آن بانگ لرزه بر مانگ زد
عنصری
تب زده لرزم چون آفتاب همه شب دور فلک بین که بر سرم چه فن شآورد
خاقانی
